توکن غیر قابل معاوضه یاNFT چیست؟
در این مقاله سعی میکنم به زبان خیلی ساده مفهوم Non Fungible Token به اختصار NFT به فارسی توکن غیر قابل معاوضه در دنیای ارزهای دیجیتال را توضیح دهم و به دور از کلمات و اصطلاحات پیچیده شما را با مهیج ترین و پولسازترین شاخه کریپتوکارنسی آشنا کنم.
اگر تا امروز بعد از مطالعه مقالات زیاد هنوز NFT ها از نظر شما گنگ هستند این مقاله را تا انتها بخوانید، در این مقاله من فرض میکنم شما فقط 5 سال دارید.
NFT چیست؟
توکن های NFT درست مثل سایر توکن های موجود در بازار رمزارزها دارایی هایی هستند که توسط کدهای برنامه نویسی ( که قرارداد هوشمند نام دارند) روی بلاک چین ایجاد شده اند، میتوانند تک و منحصر به فرد باشند یا کلکسیون و مجموعه ای از یک نوع خاص باشند اما نکته مهم درباره آنها این است که هر واحد از یک کلکسیون NFT با واحد دیگر متفاوت است و ارزش یکسان ندارند.
NFT مخفف non fungible token به معنای توکن غیرمثلی است.
اگر ارزهای بازار را به دو دسته Fungible و Non fungible تقسیم بندی کنیم، رمزارزهای بیت کوین و اتریوم وکاردانو و ترون و همه ارزهایی که میشناسید ،در دسته فانجیبل ها (fungible) قرار می گیرند برای درک بهتر توکن های توکن غیر قابل معاوضه بهتر است ابتدا معنا و ویژگی های توکن های Fungible را درک کنیم.
مهم ترین ویژگی فانجیبل ها (بیت کوین، اتریوم و ..) این است که همه واحدهای این ارزها یکسان هستند مثلا اگر شما یک واحد بیت کوین داشته باشید من هم یک واحد بیت کوین داشته باشم، یک واحد من با یک واحد شما فرقی ندارد و حتی اگر بیت کوین هایمان را با هم تعویض کنیم، تفاوتی در دارایی ما ایجاد نمیشود چون همه بیت کوین های جهان یکسان هستند.
این موضوع درباره پول ملی کشورها هم صادق است، مثلا اگر من یک اسکناس 5000 تومانی داشته باشم و شما هم یک اسکناس 5000 تومانی داشته باشید این دو اسکناس با هم فرقی ندارند و حتی اگر اسکناس هایمان را با هم تعویض کنیم تفاوتی در دارایی ما ایجاد نمی شود.
حالا که متوجه معنای فانجیبل شدیم به ادامه مفهوم non fungible یا همان NFT بپردازیم.
به مثال زیر توجه کنید تا درک ادامه مقاله برای شما ساده تر شود.
تصویری که در زیر مشاهده میکنید عکس یک توکن NFT است !!!! تعجب نکنید، این قطعه زمین که مشاهده میکنید یک تکه زمین در بین زمین های بازی sandbox است، تمام زمین های این بازی روی بلاک چین توسط قراردادهای هوشمند ایجاد شده اند سند باکس تعداد بسیار زیادی زمین بازی دارد اما هیچکدام از این زمین ها با هم یکسان نیستند چون هر کدام مساحت و مختصات منحصر به فرد خودش را دارد.
اگر من یک تکه زمین داشته باشم شما هم یک تکه زمین داشته باشید نمیتوانیم این دو را با هم تعویض کنیم چون ارزش های یکسانی ندارند.
یا مثلا تصویری که در ادامه می بینید، تصویر یک توکن NFT بر بستر بلاک چین سولانا است. این توکن غیر قابل معاوضه یکی از NFT های کلکسیون سربازهای بلاک چین سولانا است، از توکن های این کلکسیون در بازی های بلاک چینی میتوان استفاده کرد، 9999 واحد از این سربازها وجود دارد که هر کدام با دیگری متفاوت است، ویژگی های متفاوت دارند و ارزش متفاوت هم دارند.
به عنوان یک تحلیلگر فاندامنتال در گروه سرمایه دیجیتال که روزانه با افراد زیادی از طریق سوشال مدیا در ارتباط هستم میدانم که یکی از سوالات متداول که احتمالا در ذهن شما هم هست این است که : اگر کسی این عکس ها را از اینترنت دانلود کند، آیا میتواند صاحب این توکن NFT شود؟
و جواب من به شما صراحتا خیر است! این تصاویری که در این مقاله مشاهده میکنید صرفا عکس هستند درست مثل همه تصاویری که در فضای مجازی هر روز میبینید، یعنی شما با نگاه کردن به عکس سربازی که بالاتر گذاشتم فقط به عکس توکن غیر قابل معاوضه من نگاه میکنید نه به خود توکن NFT من!!
این عکس زمانی یک توکن است که درون کیف پول من باشد و روی بلاک چین باشد، در تصویر پایین شما اسکرین شات کیف پول من را میبینید که توکن NFT همین سرباز داخل آن است.
همانطور که مشاهده میکنید، توکن های غیر قابل معاوضه را هم مثل بقیه توکن های بلاک چینی داخل کیف پول ها نگهداری می کنیم.
کاربرد توکن غیر قابل معاوضه
کاربرد NFT در دنیای واقعی خیلی از چیزی که شما فکر میکنید بیشتر است، NFT ها به ما کمک میکنند تا با کمک تکنولوژی بلاک چین یک قدم به توکنایز کردن دارایی های خود در دنیای واقعی نزدیک تر شویم، چون شما فقط 5 سال دارید پس داخل پرانتز اضافه میکنم که منظور من از توکنایز کردن همان تبدیل به توکن کردن است، مثلا فرض کنید بتوانید سند ملک یا ماشین خودتان را تبدیل به توکن کنید و روی بلاک چین داخل یک کیف پول نگهداری کنید، یا هرکدام از ما احتمالا در سال های آینده مشخصات فردی و شناسنامه خود را تبدیل به یک توکن NFT کند و همه جا همراه داشته باشد.
سربازی که بالاتر عکس آن را دیدید چه ارزشی دارد؟
خوب فعلا NFT ها به دنیای واقعی ما کاملا راه پیدا نکرده اند، اما به صنعت گیمینگ و بازی راه پیدا کردند، صنعت گیمینگ یکی از پولساز ترین صنعت ها در دنیاست و با کمک NFT ها مطمئننا پولسازتر هم میشود هم برای سازندگان و هم برای بازیکنان.
امیدوارم تا امروز تجربه حداقل یک بازی دیجیتالی را داشته باشید و بدانید که در هر بازی یک سری ابزار و شخصیت هایی هست که ما در طول بازی با آنها کار میکنیم یا در جریان بازی برای بدست آوردن آنها و ارتقا سطح بازی تلاش میکنیم، یا سکه ها و هدایایی که در صورت برنده شدن به ما تعلق می گیرد.
اما همه اینها در حال حاضر فقط داخل بازی ارزشمند هستند و هیچکدام در زندگی واقعی برای ما پول نمی شوند!!!!
مگر اینکه تمام این آیتم هایی که ذکر کردم هرکدام توکنی روی یک بلاک چین باشند که در مارکت NFT بتوانیم آنها را خرید و فروش کنیم!!
مثلا در بازی بلاک چینی آکسی اینفینیتی هرکدام از آکسی هایی که با آنها بازی میکنیم یک توکن هستند که میتوانیم آنها را خرید و فروش کنیم.
تا اینجای مقاله سعی کردم به صورت کاملا ملموس شما را با NFT ها و ارزش آنها تا حدودی آشنا کنم و به عنوان حسن خطام بحث باید در ادامه به یک سوال رایج دیگر هم پاسخ بدهم.
NFT های واقعی و NFT های اشتباهی!
خیلی ها می پرسند که اگر توکن غیر قابل معاوضه ها اکثرا هنرهای دیجیتالی هستند که هر واحد از آنها با دیگری متفاوت است پس چرا به توکن هایی مثل AXS یا SLP یا TLM و … هم میگوییم NFT ؟
اینجاست که من مبحث NFT های واقعی و اشتباهی را باز میکنم، تعریف NFT دقیقا همان است که در این مقاله گفتم اما پروژه ها و پلتفرم های بلاک چینی وجود دارند که خدمات NFT ارائه می دهند و همزمان توکن بومی خود را نیز دارند، آن توکن بومی یک NFT نیست اما چون مربوط به یک پلتفرم حوزه NFT است ما برای راحتی کار خود توکن بومی را نیز توکن غیر قابل معاوضه مینامیم.
به مثال زیر توجه کنید تا موضوع برایتان روشن شود:
پلتفرم آکسی اینفینیتی یک پلتفرم بازی است که روی بلاک چین نوشته شده است و همه ابزارها و شخصیت های بازی این پلتفرم NFT هایی هستند که با آنها بازی میکنیم و ارزش هرکدامشان متفاوت است اما این پلتفرم بازی یک توکن بومی هم دارد به اسم AXS که این توکن بومی یک توکن فانجبل است درست مثل رمزارزهای دیگر (بیت کوین، اتریوم، کاردانو، ریپل و …) اما ما چون AXS توکن بومی یک پلتفرم NFT است به آن میگوییم NFT .
ان اف تی SBT چیست؟
فرم جدیدی از توکن های غیر قابل معاوضه در حال حاضر بوجود آمده اند که نام آنها SBT یا Soul Bound Token می باشد.
اولین بار ایده ی این ان اف تی توسط ویتالیک بوترین به شکل وایت لیست (WhiteList) مطرح شد که با انتقاداتی نیز همراه بود. با توجه به توسعه حوزه DeFi و وب3، یکی از فقدان هایی که وجود دارد هویت اجتماعی افراد می باشد.
SBT درصدد حل کردن این مشکل بوجود آمده است. واژه SoulBand از بازی Word of Warcraft گرقته شده، دلیل آن این است که در این بازی شخصیت ها ویژگی های منحصر بفرد خود را دارند و نمیتوان آنها را معاوضه کرد و تغییر داد.
کارایی این NFT به این صورت می باشد که به عنوان مثال اگر من یکی از NFT های موجود در سایت اوپن سی (Open Sea) را خریداری کنم، میتوانم بعد از مدتی این توکن را به فرد دیگری بفروشم.
اما توکن های SBT به این صورت میباشند که غیر قابل فروش و معاوضه می باشند.
حال بر روی بلاکچین ایجاد شده، اطلاعات زیادی میتواند ذخیره و نگهداری شود.
باز مثال دیگری که میتوان گفت برای روشن تر شدن این موضوع این است که هر فردی در حال حاضر میتواند ادعا کند که از دانشگاه هاروارد مدرک لیسانس خود را گرفته و با تقلب مدرکی برای خود بسازد.
اما نکته مثبت SBT این میباشد که اطلاعات افراد بر روی بلاکچین ذخیره میشود. این اطلاعات میتواند به جز وضعیت تحصیلی، مرتبط با شرایط جسمی، سابقه کاری، شناسنامه، هویت ملی و دستاوردهای اشخاص باشد. به زبان دیگر همه افراد میتوانند رزومه شخصی ای بر روی بلاکچین داشته باشند.
حال راجع به یکی از خدماتی که SBT به ما ارائه میدهد لازم است نکاتی بیان شود.
اکنون خیلی از معامله گران فعال در بازار، در پی استقراض ارز هستند و بدنبال گرفتن وام میباشند. اما برای گرفتن وام نیاز است که وثیقه ای گذاشته شود.
توکن های غیر قابل معاوضه SBT راهکاری مناسب میباشد که بدون در نظر گرفتن وثیقه، افراد بتوانند با توجه با سابقه خود، وام دریافت کنند.
افراد دارای SBT، این توکن را به عنوان ضمانت وام به اشتراک میگذارند. هنگامیکه این ضمانت تامین میشود، کمپانی وام دهنده، توکن SBT دیگری را صادر میکند که نشان دهنده اطلاعات وام داده شده می باشد.
پس از باز پرداخت وام داده شده این توکن میتواند سوزانده شود که نشان دهنده ی کامل شدن پرداختی ها می باشد.
با این وجود دیگر افراد از بازپرداخت وام های خود نمی توانند فرار کنند و اگر اقدام به سوزاندن توکن مربوطه بکنند، بدلیل اینکه این توکن در کیف پول شرکت وام دهنده میباشد، دسترسی به آن ندارند و درصد قانون شکنی در آن بسیار پایین است.
جالب است بدانید که SBT ها نیز میتوانند به عنوان ایردراپ داده شوند.
به عنوان مثال اگر فردی قصد داشته باشد که خانه ای را به فروش بگذارد، میتواند با معرفی SoulDrops آن پروژه، به دنبال مشتریانی برای ملک خود باشد.
در این NFT غیر قابل فروش، ویژگی هایی مانند معماری، اطلاعات عمرانی ساخت وساز و دیگر موارد لازم گنجانده شده است.
در نهایت به سه تفاوت اصلی بین NFT و SBT میپردازیم:
- NFT ها را میتوان انتقال داد اما SBT ها غیر قابل انتقالند.
- SBT ها قابل مشاهده برای همه هستند اما غیر قابل دستکاری میباشند.
- SBT ها در کیف پول Soul نگهداری میشود اما NFT ها در کیف پول های مختلفی میتوان نگهداری کرد.
حتما اگر همچنان سوالی درباره این مبحث برای شما باقی مانده است در قسمت کامنت های این مقاله بپرسید.
امتیاز 4.29 از 7 رای
بسيار جامع
مقل همیشه عالی بود.