قرارداد هوشمند چیه و چطور کار میکنه؟
در این پست تصمیم داریم تا شکل جدیدی از ثبت قرارداد به صورت دیجیتال یا همون قرارداد هوشمند (smart contract) را به شما معرفی کنیم.
قرارداد هوشمند چیست؟
عبارت قرارداد هوشمند (smart contract) این روزها زیاد به گوش میخوره و بسیار تو دل همه جا شده. اما اینکه اینها چی هستند و چه مشکلاتی رو حل میکنند رو در ادامه مطلب با هم میخونیم. با آکادمی سرمایه دیجیتال همراه باشید.
عبارت قرارداد هوشمند “ smart contract ” برای اولین بار توسط نیک سابو در سال 1997 خیلی پیشتر از به وجود اومدن بیت کوین ، استفاده شد. نیک سابو یک دانشمند کامپیوتر، حقوقدان، و رمزنگار است که در ادامه بهتون میگم چرا قرارداد هوشمند از ایشون نشات میگیره. اما قبلش باید بگم که نیک میخواسته یک دفتر کل توزیعشده برای ذخیره قراردادهاش استفاده کنه. حالا قرارداد هوشمند دقیقا مثل قراردادهای دنیای واقعیه با این تفاوت که اینها کاملا دیجیتالی هستند. در واقع قرارداد هوشمند یک برنامه کامپیوتری کوچیکه که در یک بلاکچین ذخیره میشه.
حالا بیایید با شرح یک مثال بهتون بگم این قرارداد هوشمند چطوری کار میکنه؟
معرفی قرارداد هوشمند با ذکر مثال
یکی از مسائلی که در جامعه مدرن اتفاق میافتد “قرارداد” است. بدون شک در زندگی اجتماعی همه ما نمونههای مختلفی از قراردادها اتفاق افتاده است به عنوان مثال؛ مدرکی که از دانشگاه گرفتهایم یا خانهای که در آن زندگی میکنیم از بارزترین نمونههای آن است. بهتر است قبل از این که به صورت تخصصی قرارداد هوشمند را تعریف کنیم با ذکر چند مثال این بحث را به صورت سادهتری برای شما توضیح دهیم.
خرید و فروش خانه
یکی از مثالهای پر کاربرد برای درک بهتر قرارداد هوشمند (smart contract) ، بحث خرید و فروش خانه است. معمولاً برای اکثر افراد پیش آمده است که بنا به دلایل مختلفی به دنبال خرید یا فروش خانه خود باشند. زمانی که فردی تصمیم به فروش خانه خود میگیرد، سریعاً به دنبال یک نماینده املاک خوب میگردد تا این کار را برایش انجام دهد زیرا؛ دوندگیهای این کار زیاد است و فرد باید زمان زیادی را صرف کند تا خانه خود را با یک قیمت خوب بفروشد. زمانی که این کار به نماینده املاک سپرده میشود آن نماینده موظف است تا تمامی دوندگیها و کارهای دفتری را تا زمانی که قراردادی بین شخص خریدار و فروشنده بسته میشود انجام دهند. هنگامی که قرارداد خرید و فروش یک خانه بسته میشود، خریدار و فروشنده هر کدام درصدی از قیمت فروش خانه را به عنوان کمیسیون به نماینده املاک میدهند. مبلغ پولی که به عنوان درصد به نماینده املاک داده میشود برای هر دو طرف یک ضرر مالی محسوب میشود؛ این در حالی است که اگر این روال بر اساس قرارداد هوشمند انجام شود؛ میزان کارآمدی بالاتر خواهد بود. یکی از دلایلی که خریداران و فروشندگان ملک برای طی کردن روال خرید و فروش ملکشان از نمایندگان املاک کمک میگیرند “مسئله اعتماد” است؛ در صورتی که وقتی این خرید و فروش از طریق قرارداد هوشمند انجام شود، هم حق مالکیت و هم پول در یک سیستم ذخیره شده و در یک زمان مشخص به طرفین قرارداد ارائه میشود. در فرایند قرارداد هوشمند یا همان smart contract تا زمانی که پول توافق شده در سیستم ارسال نشود، مالکیت خانه به شخصی که خریدار است منتقل نمیشود به همین علت؛ این فرایند بسیار قابل اعتماد است. زمانی که این فرایند طی میشود افراد زیاد شاهد آن بوده و آن را تأیید میکنند. با استفاده از قرارداد هوشمند تمام فعالیتها و مسئولیتهایی که نماینده املاک موظف به انجام آن است انجام میشود؛ همچنین مبلغی که به عنوان کمیسیون باید به نماینده املاک داده شود دیگر پرداخت نمیشود و در نزد افراد باقی میماند.
دستگاه فروش خودکار
یکی دیگر از مثالهایی که برای درک بهتر smart contract میتوان زد، قیاس آن با دستگاههای فروش خودکار هست. هنگامی که افراد میخواهند قرارداد ببندند یا معاملهای را انجام دهند، معمولاً با کمک یک وکیل یا دفاتر حقوقی مخصوص در این زمینه این کار را انجام میدهند. آنها برای انجام این روال مبلغی را به دفاتر حقوقی یا وکلا پرداخت میکنند و مدتی را منتظر میمانند تا سند یا نتیجه کار خود را تحویل بگیرند. هنگامی که شما برای انجام معاملات یا قراردادهای خود از قرارداد هوشمند استفاد میکنید مانند این است که؛ مبلغی را به دستگاه یا حساب خود وارد کرده و سندی که مد نظر دارید را دریافت کردهاید. در فرایند smart contract برای انجام معاملات یا تراکنشهای خود دیگر نیازی به یک شخص سوم یا فرد واسطه ندارید بلکه؛ بدون وجود آنها میتوانید کارهای خود را انجام دهید. به احتمال زیاد انجام این کار برای اکثراً افراد در نقاط مختلف دنیا سادهتر و آسانتر خواهد بود. احتمالاً برای شما هم شرایطی به وجود آمده است که دستگاههای فروش خودکار را در سطح شهر دیده باشید. این دستگاهها به این صورت هستند که بر اساس یک قرارداد مشخص، هزینهای را از شما میگیرند و محصولی که مد نظر دارید را به شما تحویل میدهند. این دستگاهها نقش واسطهها را حذف کردهاند و تا حدودی هزینهها را برای شما کاهش دادهاند. دستگاههای فروش خودکار این امکان را برای شما فراهم کردهاند تا هر ساعت از شبانهروز که تمایل به خرید چیزی دارید، خیلی راحت آن را تهیه کنید. فرایند دستگاه فروش خودکار یکی از سادهترین نمونههای قرارداد هوشمند است.
تعریف قرارداد هوشمند
به احتمال زیاد با خواندن مثالهای بالا راحتتر میتوانید فرایند قرارداد هوشمند یا smart contract و تفاوت آن با شیوههای سنتی را درک کنید. برای تعریف قرارداد هوشمند میتوان گفت؛ پروتکلی که از آن برای تنظیم قراردادها استفاده میشود و با استفاده از آن تمامی اقدامات، مسائل پیشبینی شده و اطلاعاتی که به شرایط قرارداد مربوطه مربوط میشود به صورت خودکار انجام میشود “قرارداد هوشمند” نام دارد. در قراردادهای هوشمند شخص ثالث وجود ندارد و این فرآیند به صورت کامپیوتری انجام میشود. گاهی اوقات انجام برخی از کارها هم به شیوه سنتی و هم از طریق قرارداد هوشمند امکان پذیر است. گاها شرایطی پیش میآید که افراد ناچار به استفاده از قراردادهای هوشمند هستند زیرا؛ انجام کار آنها به شیوه سنتی امکان پذیر نیست. فرض کنید که شما یک نقاش هستید و میخواهید تابلوهای نقاشی خود را در حراجی پاریس بفروشید یا میخواهید در یک پروژه ساختمانی در آمریکا سرمایه گذاری کنید؛ در این شرایط امکان دارد، استفاده از قراردادهای سنتی و موجود امکانپذیر نباشد یا با پرداخت هزینههای سنگین و دوندگیهای زیاد امکان پذیر باشد در صورتی که؛ قرارداد هوشمند تا حدودی میتواند انجام این کار را برای شما راحتتر کند.
تاریخچه قرارداد هوشمند
اگر بخواهیم اشاره کوتاهی به تاریخچه قرارداد هوشمند داشته باشیم میتوان گفت که شخصی به اسم “نیک سابو” در سال ۱۹۹۴ یک ایدهای را مطرح کرد که بر اساس آن؛ شرکتها میتوانستند، بدون اینکه نیاز به شخص ثالث و اعتماد به آن داشته باشند با یکدیگر قرارداد ببندند. نیک سابو در تلاش بود تا بتواند قراردادها را به صورت کدهای رایانهای بنویسد و آن را در فضای رمزنگاری شدهای قرار دهد تا با انجام این کار زمانی که؛ طرفین قرارداد تمام شرایط موجود در قرارداد را به صورت کامل انجام دادند، قرارداد به صورت کاملاً خودکار بسته شده و در نهایت آن معامله آزاد شود. نیک سابو مدتی بعد کتابی را تحت عنوان “قراردادهای هوشمند: ساخت بلاک برای بازارهای دیجیتال آزاد” نوشت و ایدههای خود را به صورت کامل در آن مطرح کرد؛ اما به دلیل شرایط آن زمان ایدههای آن به مرحله عمل نرسیدند و در آینده شخصی به نام “ویتالیک بوترین” در سال ۲۰۱۵ با استفاده از ایدههای نیک سابو اولین نمونههای قرارداد هوشمند را معرفی کرد.
انقلاب قرارداد هوشمند
اینجا بود که قراردهای هوشمند به کمک همین فروشندگان و خریداران اومدند. این نوع قرارداد به طور شگفتانگیزی انقلابی به پا کرد. در عین حال که روند معامله خیلی محکمتر از قبل میشه، شاید مهمتر از همه این باشه که دیگه به نفر سومی یا واسطهگری نیازی نیست. ازین رو بیشتر میشه به پروسه معامله و افراد درگیر در آن اعتماد کرد. قرارداد هوشمند از یک اصل “اگر- آنگاه” تبعیت میکنه. یعنی چی؟ الان میگم بهتون! اصل اگر-آنگاه یعنی من فقط در ازای دریافت مبلغ پیشنهادی مثلا خونه رو بهتون تحویل میدم که این مبلغ از طریق سیستم به هم ارسال میشه.
حق مالکیت پس چی میشه این وسط؟ خب نگران نباشید. همینطور که پول خریدار در سیستم ذخیره میشه، حق مالکیت نیز در سیستم ذخیره میشه و دقیقا در همون زمان که مبلغ دریافت شه حق مالکیت نیز به خریدار داده میشه. علاوه بر این، چیزی که خیلی جالبه اینه که معاملهی شما رو چندین نفر میتونن تو سیستم ببینن و تایید کنند. بنابراین، تحویلی بدون نقص خواهید داشت. ازونجا که اعتماد بین طرفین دیگه مسئلهای مهمی در قرارداد هوشمند نیست پس نیازی به نماینده و واسطه هم نیست. کلیه کارکردهایی که یک نماینده املاک میتونست انجام بده، از قبل در قرارداد ذکر و برنامه ریزی میشه. پس دیگه نگران اون چندرقازی که میخواستید به واسطه بدید، نخواهید بود.
قرارداد هوشمند و تفاوت آن با قرارداد معمولی
برای آشنایی بیشتر با قرارداد هوشمند میتوان تفاوتهایی که با قرارداد معمولی دارد را بررسی کرد. زمانی که یک قرارداد معمولی بسته میشود در حقیقت بین دو یا چند شخص توافقی صورت میگیرد و این افراد در خصوص چیزی در آینده با یکدیگر متعهد میشوند. اگر بخواهیم نمونهای از قرارداد معمولی را بررسی کنیم به قرارداد بیمه اشاره خواهیم کرد. قرارداد بیمه یعنی شخص x متعهد میشود تا در قبال دریافت کردن هزینهای، خسارتهای احتمالی که امکان دارد برای ماشین شخص Y در تصادفات بیفتد را پرداخت کند. زمانی که افراد قرارداد معمولی میبندند نیاز به واسطه دارند. این واسطهها میتوانند دولتها، سرورهای متمرکز کامپیوتری یا بانکها باشند. نمونه دیگری از قراردادها وجود دارند که بر اساس کدهای کامپیوتری هستند به عنوان مثال؛ حتماً برای شما هم پیش آمده که بخواهید فایلی را از اینترنت خریداری کنید. در این شرایط شما باید هزینه تعیین شده برای فایل را پرداخت کنید تا فایل برای دانلود به شما نشان داده شود. برای انجام فرایند ذکر شده در پشت صحنه کدهایی وجود دارند و به گونهای تنظیم شدهاند که؛ وقتی کاربر در ازای آن فایل، مبلغ تعیین شده را پرداخت کند، لینک دانلود به آن نشان داده میشود و در غیر این صورت این لینک به آن شخص نشان داده نخواهد شد. عامل اصلی که باعث تفاوت میان قرارداد هوشمند و قرارداد معمولی میشود “حذف واسطهها” است. بدون شک زمانی که واسطهها حذف میشوند شما مجبور نیستید مبلغ اضافهتری را پرداخت کنید. تفاوت میان قرارداد هوشمند و قرارداد معمولی “فناوری بلاک چین و استفاده از آن” است. بلاک چین همان چیزی است که باعث حذف واسطهها میشود. برای درک راحتتر تفاوتهای موجود میان این دو قرارداد به بخش زیر توجه کنید.
قیاس راحتتر قرارداد هوشمند و قرارداد معمولی
- برای بستن قرارداد عادی بین ۱ تا ۳ روز زمان لازم است اما همین قرارداد اگر به صورت هوشمند باشد برای بستن آن تنها چند دقیقه زمان لازم است.
- برای ایجاد قرارداد عادی سپرده یک عامل ضروری است اما برای قرارداد هوشمند سپرده میتواند ضروری نباشد.
- قرارداد عادی یک قرارداد فیزیکی محسوب میشود در صورتی که قرارداد هوشمند یک قرارداد دیجیتالی است.
- در قراردادهای عادی و سنتی نقل و انتقالات به صورت دستی انجام میشود در صورتی که در قراردادهای هوشمند این کار به صورت اتوماتیک اتفاق میافتاد.
- زمانی که قرارداد عادی بسته میشود لازم است برای پیگیریها از منابع قانونی کمک گرفته شود اما؛ هنگامی که این قرارداد به صورت هوشمند است به مراجع قانونی احتیاج نیست و این قرارداد به صورت خودکار انجام میشود.
- از لحاظ هزینهای قراردادهای عادی گران قیمت و قراردادهای هوشمند با هزینه کمتر قابل انجام هستند.
- قرارداد هوشمند بر پایه توافق دو یا چند نفر است. برای درک بهتر میتوان به مثال خرید ملک اشاره کرد که در این فرایند؛ یک شخص به عنوان خریدار و یک شخص به عنوان فروشنده حضور دارند و شخص خریدار در قبال پرداخت پول ملک مورد نظر را از فروشنده میخرد. در فرآیند قرارداد هوشمند قصد و رضایت افراد برای انجام کار مد نظر یا انتقال مال با اهمیت بوده و برای ایجاد یک قرارداد کافی است. هنگامی که دو طرف برای یک موضوع مشخص و با اراده خود توافق میکنند باید متعهد به رعایت آن شوند. نکتهای که باید به آن اشاره کنیم این است که در اکثر اوقات برای اینکه توافق بین سازمانها یا افراد صورت بگیرد باید شخص واسطه وجود داشته باشد و دستمزدی به آن داده شود که طبق آن چیزی که تا به الان اشاره کردیم در جریان قرارداد هوشمند چنین چیزی وجود ندارد.
نحوه استفاده از قرارداد هوشمند
همان طور که قبلاً اشاره کردیم روش استفاده از این قرارداد تا حدودی شبیه به دستگاههای فروش خودکار هست. هنگام استفاده از دستگاههای فروش خودکار شما پولی را پرداخت میکنید و آن دستگاه به صورت خودکار نوشابه یا خوراکی که مد نظر دارید را به شما تحویل میدهد. اگر همین مبحث را در زمینه قرارداد هوشمند بررسی کنیم میتوان گفت که سیستم مورد نظر با دریافت کردن پول مشخص به صورت خودکار، فرایند خواسته شده شما را انجام میدهد. در این فرایند واسطهای وجود ندارد. یکی از سؤالهایی که گاهی اوقات هنگام استفاده از قرارداد هوشمند برای افراد پیش میآید آشنایی کامل و دقیق با تمام ابعاد این قرارداد است! با توجه به اینکه این قرارداد پیچیدگیهای مخصوص به خود را دارد، لازم نیست که شما در خصوص چگونگی این فرآیند اطلاعات کامل و صد در صدی داشته باشید؛ همان طور که اکثر افراد وقتی میخواهند از اینترنت استفاده کنند نسبت به تمام جزئیات آن آگاه نیستند!
نحوه عملکرد قرارداد هوشمند
تصور کنید که نیاز به فروش یک خونه دارد. این روندی بسیار پیچیده و دلهرهآوره که مستلزم تعداد زیادی مستندات، ارتباط با شرکتها، افراد مختلف و همچنین خطرات احتمالی زیادی هم داره. به همین دلیل کسی که میخواد خونهای بفروشه دست به دامن یک نماینده در املاک و یا حتی وکیل میشه که با تمام اسناد و مدارک سر و کار داشته باشند. املاک شروع به بازاریابی برای خونه میکنه و با آغاز این کار و مذاکرات به عنوان یک واسطه بر تمامی روند و پروسه کار نظارت کامل خواهد داشت.
از طرفی همین آژانس املاک به شما برای انتقال وجه خونه فروخته شده، یک سرویس معتبر سپردهگذاری معرفی میکنه. این جور سرویسها برای چنین معاملاتی خیلی بدرد بخوره چرا که مبلغ دریافتی و انتقالی قطعا بسیار زیاد خواهد بود و نمیشه به هر کسی برای انتقالش اعتماد کرد. در نهایت، نماینده در ازای پیگیری و فروش خونه از شما به مقدار مشخصی پول به عنوان کمیسیون دریافت میکنه. خب البته این حقشه چون کلی دویده برات! اما چی میشد اگه این کمیسیونها برداشته میشد یا حداقل کمتر میشد؟
شرایط لازم برای ایجاد قرارداد هوشمند
معمولاً وقتی یک فرایند دارای مزایا است، معایبی هم به دنبال دارد. قرارداد هوشمند با وجود تمامی مزایا و ویژگیهای مثبتی که دارد، توانسته افراد زیادی را ترغیب کند برای اینکه در شرایط و موقعیتهای مختلف از آن استفاده کنند. اولین سوالی که برای استفاده از قرارداد هوشمند پیش میآید این است که؛ این قرارداد برای ایجاد به چه چیزهایی احتیاج دارد؟ در بخش زیر هر کدام از ابزارهای لازم برای ایجاد قرارداد هوشمند را از بررسی خواهیم کرد با ما همراه باشید.
- مشخص کردن موضوع قرارداد هوشمند و فراهم کردن دسترسیهای لازم برای آن
اولین اقدامی که برای ایجاد قرارداد هوشمند باید انجام دهید مشخص کردن موضوع قرارداد است. زمانی که شما میخواهید قرارداد هوشمندی را ایجاد کنید باید به آن دسترسیهای لازم را در خصوص خدمات یا محصولاتی که در آن قرارداد وجود دارند، بدهید. این دسترسی باعث میشود تا سیستم به صورت خودکار فرآیند عرضه یا خرید را کنترل کند به عنوان مثال؛ اگر قرارداد شما به گونهای است که کاربر یا مشتری میتواند در قبال پرداخت کردن یک مبلغ مشخص به یک فایل آموزشی دست پیدا کند، شما باید امکان دسترسی سیستم به این فایل آموزشی را فراهم کنید.
- مشخص کردن شرایط لازم برای قرارداد هوشمند
شرایطی که برای قرارداد هوشمند در نظر گرفته میشود در حقیقت ادامهای از عملیات محسوب میشود. نکتهای که در زمینه شرایط قرارداد وجود دارد این است که تمامی شرکتکنندگان ملزم به امضای این شرایط هستند.
- امضا دیجیتال
یکی دیگر از مواردی که برای ایجاد قرارداد هوشمند به آن احتیاج هست “امضا دیجیتال” است. منظور از امضا دیجیتال این است که تمامی شرکتکنندگان باید از طریق کلیدهای مخصوصی که در اختیار آنها قرار گرفته است، قرارداد پیش رو خود را امضا کرده و توافق نامه را شروع کنند.
- ساختار غیرمتمرکز
لازم است تا قرارداد هوشمند روی ساختار بلاک چین قرار بگیرد و در میان گرههای این پلتفرم توزیع شود.
آشنایی با کاربرد و ابعاد مختلف قرارداد هوشمند
قرارداد هوشمند را میتوان به عنوان یکی از انقلابهای فناوری به حساب آورد. این قرارداد به سبب ویژگیها و مزایای زیادی که دارد میتواند در جنبههای مختلف زندگی افراد مورد استفاده قرار بگیرد به عنوان مثال؛ میتوان از آن در زمینه املاک، اتومبیل، بیمه، مدیریت، مسائل دولتی، انتخابات و غیره استفاده کرد. در بخش بعدی قصد داریم هر کدام از کاربردهای قرارداد هوشمند را مورد بررسی قرار دهیم.
استفاده از خدمات گوناگون بیمه با قرارداد هوشمند
یکی از مشکلاتی که افراد زیادی با آن برخورد داشتهاند، تصادف یا سوانح مرتبط با خودرو است. زمانی که فردی با ماشین تصادف میکند، پیگیری مسائل مرتبط با بیمه و دریافت مبلغ بیمه یکی از کارهای پردردسری است که اغلب افراد از آن دوری میکنند. در صورتی که در زمینه خدمات بیمه از قراردادهای هوشمند استفاده شود این امکان به سازمانهای مربوطه و افراد داده میشود تا از طریق امضای یک توافقنامه در صورتی که؛ ماشین آنها دچار سانحه، تصادف، آتش سوزی یا … شد به صورت خودکار و بدون هیچگونه دردسری مبلغ مورد نظر به آنها پرداخت شود.
دفاتر اسناد رسمی
همان طور که برای اکثر افراد واضح است، دفاتر اسناد رسمی به صورت فیزیکی اسناد را ذخیره میکنند درصورتی که؛ قراردادهای هوشمند با استفاده از تکنولوژی خود این قراردادها را ذخیره میکنند. هنگامی که قرارداد به صورت فیزیکی ذخیره میشو،د امکان دستکاری در آن وجود دارد اما امکان دستکاری در قراردادهای هوشمند وجود ندارد.
تجارت همراه با قرارداد هوشمند
یکی دیگر از کاربردهای قرارداد هوشمند استفاده از آن در زمینه تجارت است. با توجه به اینکه این سیستم، سیستمی دقیق و شفاف است، شرکتها یا سازمانها برای اینکه از لحاظ هزینههای صرفه جویی کرده باشند و با زمان کمتر و سرعت بیشتر کارهای خود را پیش برده باشند؛ میتوانند با استفاده از قرارداد هوشمند انجام کارهای خود را تا حدودی آسانتر کنند.
استفاده از قرارداد هوشمند در زمینه مدیریتی
اگر بخواهیم اشاره کوتاهی به کاربرد قرارداد هوشمند در زمینه مدیریتی داشته باشیم میتوان گفت که یکی از مسائل و دغدغههایی که کسبوکارها با آن درگیر هستند این است که؛ برای انجام برخی از فرایندهای کاری خود مجبور به رفت و آمد زیاد هستند. گاهی اوقات یک شرکت برای گرفتن تأییدیهای لازم است زمان زیادی را منتظر بمانند و وقت زیادی را از نیروهای خود بگیرد تا به نتیجه مد نظرش برسد. گاهی اوقات در جریان گرفتن تأییدیهها، اختلافاتی بین افراد به وجود میآید یا دعواهای حقوقی شکل میگیرد به همین علت؛ استفاده از قرارداد هوشمند میتواند به انجام سریعتر چنین کارهایی کمک کند.
کاربرد قرارداد هوشمند در زمینه انتخابات
جالب است بدانید که یکی از کاربردهای مهم قرارداد هوشمند در زمینه دولتی، استفاده از آن در سیستمهای رأی گیری است. تعداد افرادی که معتقد هستند با بهینه سازی کردن سیستمهای رأی گیری میتوانند مشکلات زیادی را از بین ببرند زیاد است. اگر رأی گیری به گونهای باشد که افراد به صورت آنلاین بتوانند در آن شرکت کنند علاوه بر اینکه امنیت و بهینه سازی سیستم بالا میرود، درصد مشارکت افراد هم افزایش پیدا میکند. اگر انجام فرآیند رأیگیری به صورت آنلاین و از طریق چنین پلتفرمی انجام شود؛ امکان دارد میزان مشارکت جوانان و اکثر شهروندان تا حد زیادی افزایش پیدا کند.
استفاده از قرارداد هوشمند برای مشاورین املاک
زمانی که قرار است یک ساختمان، خانه یا ویلا توسط مشاورین املاک فروخته شود؛ باید تبلیغات زیادی روی آن صورت بگیرد یا از واسطههایی که در این زمینه هستند کمک گرفته شود تا آن ملک به فروش برسد. هنگامی که برای چنین موضوعاتی از قرارداد هوشمند استفاده میشود تا حدودی سود افراد افزایش مییابد. شما با استفاده از قرارداد هوشمند نیاز ندارید از واسطهها کمک بگیرید بلکه؛ بندهای توافقنامه، بین شخص خریدار و فروشنده به صورت خودکار اجرا میشود. هنگام استفاده از قرارداد هوشمند افراد میتوانند مطمئن باشند که مبلغ توافق شده به حساب آنها واریز میشود و دیگر از این لحاظ هیچ دغدغهای ندارند.
نقش قرارداد هوشمند در سلامت
این امکان وجود دارد که گزارشهای شخصی مربوط به سلامت افراد در شبکه بلاک چین و به شیوه کدگذاری شده ذخیره شود به عنوان مثال؛ میتوان رسید مربوط به فرآیندهای درمانی یا فرایندهای مربوط به جراحیها را در بلاک چین ذخیره کرده و به صورت خودکار به شرکتهای بیمه ارائه داد.
اهمیت مالکیت معنوی و توجه به آن
یکی از مسائلی که به احتمال زیاد اکثر افراد با آن برخورد داشتهاند فایل: عکس، موسیقی، فیلم یا فایل آموزشی است که صاحبان اثر آن در تلاش برای جلوگیری از کپی رایت آن بودهاند. کپی شدن آثار به ضرر مالکان است. استفاده از قرارداد هوشمند در این زمینه باعث میشود تا از احتمال کپیرایت آثار مختلف تا حد زیادی جلوگیری شود یعنی؛ برای یک فایل مانند نمونههایی که نام بردیم، شرایطی در نظر گرفته میشود و افراد با رعایت کردن آن شرایط به فایل دسترسی پیدا میکنند.
آسان شدن فعالیتهای شرکتی و مدیریتی
یکی از پرکاربردترین ویژگیهای استفاده از قرارداد هوشمند این است که میتواند در انجام برخی از فعالیتهای تکراری در شرکتها یا سازمانها جلوگیری کند به عنوان مثال؛ میتوان به بحث حقوق کارمندان اشاره کرد. با استفاده از قرارداد هوشمند میتوان شرایطی را تنظیم کرد که خیلی راحت حقوق کارمندان پرداخت شود و دیگر نیازی به استخدام یک حسابدار و اطمینان به آن نیست. استفاده از قرارداد هوشمند در این شرایط به عنوان یک “ربات” خواهد بود که بخشی از فعالیتهای روتین و تکراری را با نهایت دقت و سرعت انجام میدهد.
آینده همراه با قرارداد هوشمند
اگر بخواهیم کاربرد استفاده از قرارداد هوشمند را در آینده بررسی کنیم، میتوانیم به دو مورد زیر اشاره کنیم.
- اولین مورد خودروهایی هستند که به آنها ماشینهای خودران گفته میشود. این ماشینها میتوانند تمامی کارها را به تنهایی انجام دهند. زمانی که شخص سوار آنها میشود کافیست مقصد را برای خودرو مشخص کند و ماشین در امنیت کامل مسافر را به مقصد خود برساند. در صورتی که این ماشینها به هر دلیلی دچار اشتباه شوند و تصادفی اتفاق بیفتد، میتوان از قراردادهای هوشمند استفاده کرد یعنی؛ بر اساس یکسری فرآیند و برنامهی مشخص شده به صورت کاملاً خودکار خسارت مربوط به تصادف پرداخت شده و بعداً از حساب شخص کم میشود. شاید برای شما این سؤال به وجود آید که چگونه این ماشینها با داشتن چنین تکنولوژی تصادف میکنند؟ بدون شک همان طور که بهترین گوشی هوشمند گاهی اوقات دچار باگهایی میشود، این ماشینها نیز گاهاً اشتباهاتی خواهند داشت.
- یکی دیگر از امکاناتی که احتمال دارد در آیندهای نزدیک اتفاق بیفتد، استفاده کردن از قراردادهای هوشمند برای وکلا است. استفاده کردن از قراردادهای هوشمند در این زمینه میتواند تا حد خیلی زیادی باعث دگرگونی معاملات شود به این صورت که؛ دیگر لازم نیست وکلا از قراردادهای سنتی استفاده کنند. آنها میتوانند با استفاده از قراردادهای هوشمند، بندهای مدنظر خود را در توافقنامه به وجود آورند و شرایط را به صورت اتوماتیک پیش ببرند. در این قراردادها وکلا به صورت سری به اطلاعات دسترسی دارد و به گونهای است که هیچ فرد دیگری توانایی دسترسی به آن اطلاعات را ندارد. انجام این فرآیند با روال گفته شده باعث میشود تا وکلا تا حد زیادی در وقت خود صرفه جویی کنند.
آشنایی با مزیتهای منحصر به فرد قرارداد هوشمند
تا این قسمت از مقاله با قرارداد هوشمند، تاریخچه آن و کاربردهایش تا حدودی آشنا شدید؛ در این قسمت قصد داریم شما را با مزیتهای این قرارداد آشنا کنیم. همانطور که میدانید دنیای بلاک چین فواید زیادی دارد و غیرمتمرکز بودن یکی از فواید مخصوص به آن است. زمانی که افراد از این ساز و کار استفاده میکنند در حقیقت میتوانند بدون وجود واسطهها به داراییهای یک سیستم دسترسی داشته باشند. نکتهای که لازم است به آن اشاره داشته باشیم این است که هر سیستم و فرایندی علیرغم تمام ویژگیها و مزیتهایی که دارد گاها معایبی هم به دنبال دارد و این سیستم نیز از این قاعده مستثنا نیست. نکتهای که غیر قابل انکار است، این است که بلاک چین و فناوریهایی که به آن وابسته است در مقایسه با سیستمهای سنتی تا حدودی ارزانتر، سریعتر و امنتر هستند. با توجه به مزایای موجود در قرارداد هوشمند روز به روز به علاقهمندان و طرفداران آن افزوده میشود. از جمله مزایا این قرارداد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اعتماد و اهمیت آن در یک قرارداد
یکی از دغدغههایی که گاهی اوقات افراد در انجام معاملات و قراردادهای خود با آن درگیر هستند “اعتماد کردن به طرف مقابل” است. هنگامی که شما از قرارداد هوشمند استفاده میکنید دیگر چنین دغدغهای ندارید زیرا؛ نیاز نیست که به فرد مقابل خود اعتماد کنید. قراردادی که شما قصد انجام آن را دارید به صورت سیستمی انجام میشود و تمام فرآیندهای آن را سیستم انجام میدهد به همین علت؛ مشکل اعتماد به فرد مقابل از بین خواهد رفت و شما میتوانید با خیال آسوده با هر فردی از هر ملیتی و در هر شرایطی قرارداد خود را امضا کنید. با این قرارداد شما میتوانید به انجام تعهدات طرف مقابل خود اطمینان داشته باشید به عنوان مثال؛ میتوانید مطمئن باشید که پول مشخص شده را تمام و کمال پرداخت میکند.
کاهش پیدا کردن هزینهها
همان طور که تا این قسمت از مقاله اشاره کردیم قراردادهای سنتی هزینه بردار هستند. گاهی اوقات در فعالیتهایی مانند خرید و فروش ملک یا گرفتن وکیل باید هزینه زیادی به واسطهها پرداخت شود. استفاده از قراردادهای هوشمند باعث میشود که شما تا حدی در هزینههای خود صرفه جویی کنید. دلیل اصلی این کاهش هزینه این است که در انجام چنین قراردادهایی حضور طرفین کافی است و دیگر نیازی به حضور شخص ثالث نیست.
امنیت و ایمنی با قرارداد هوشمند
یکی از مزیتهای مهم قرارداد هوشمند امنیت آن است. یکی از مشکلاتی که گاهی اوقات در قراردادهای سنتی به وجود میآید بحث امنیت است. گاهی اوقات هنگام قرارداد بستن، افراد سودجو تقلب میکنند و این مسئله باعث میشود تا افراد دغدغه امنیت قراردادهای خود را داشته باشند. در قراردادهای سنتی ذهن افراد درگیر این موضوع است که مبادا در جریان قرارداد تقلبی صورت بگیرد. زمانی که شما در معاملات خود از قرارداد هوشمند استفاده میکنید به امنیت آن اطمینان دارید زیرا؛ قراردادی که شما بستهای وارد بلاک شده و هیچ کدام از دو طرف نمیتوانند تغییراتی را در مفاد آن ایجاد کنند و این امر باعث امنیت بالا این قراردادها میشود.
کارآمدی
حتماً برای شما پیش آمده که برای انجام یک کار اداری یا پیش بردن یک قرارداد درگیر کاغذبازیها شوید. در زمانهای گذشته برای این که از هرگونه سوء استفاده در انجام یک کار یا قرارداد جلوگیری کنند، سلسله مراتب بروکراتیکی را به وجود آوردند که همین فرآیند مستندسازی و کاغذ بازیهای امروزه است. این روال در زمانهای گذشته برای چنین هدفی بسیار کاربردی بوده اما امروزه به تناسب تغییرات و افزایش دغدغهها، افراد به دنبال این هستند که با کمترین زمان، بیشترین سرعت و بالاترین دقت کارهای خود را انجام دهند. انجام روند و سلسله مراتب بروکراتیک گذشته یا همان کاغذبازیها برای افراد فرایند سخت و کسل کنندهای شده است به همین علت؛ استفاده از قراردادهای هوشمند باعث میشود تا این معضلات قدیمی حل شود و و افراد با صرفه جویی بیشتر در زمان خود خیلی راحتتر کارهای خود را انجام دهند.
قابلیت پشتیبان گیری
زمانی که شما از قرارداد هوشمند استفاده میکنید قابلیت پشتیبان گیری وجود دارد یعنی؛ افراد یا دوستانتان که در شبکه حضور دارند به عنوان پشتیبان، همراه شما خواهند بود همچنین اسناد مربوط به قرارداد یا معامله شما چندین بار کپی میشود و احتمال گم شدن آنها از بین میرود. ویژگیهای ذکر شده به عنوان پشتیبان گیری، باعث میشود تا اعتماد افراد به قراردادهای هوشمند بیشتر شده و ترجیح دهند در انجام کارهای خود از آنها استفاده کنند.
وجود دقت و شفافیت در قراردادهای هوشمند
جالب است بدانید که یکی از ویژگیهای قرارداد هوشمند این است که دقت آن بالا است یعنی؛ زمانی که طرفین یک قرارداد آن را امضا میکنند، موظف هستند تا تمام بندها و مفاد قرارداد را انجام دهند. تا زمانی که تمام مفاد قرارداد انجام نشود آن قرارداد به اتمام نمیرسد؛ این قابلیت باعث میشود تا هیچگونه خطای انسانی در قرارداد اتفاق نیافتد. شاید برای شما این سؤال به وجود آید که منظور از خطای انسانی در قرارداد چیست؟ گاها زمانی که یک قرارداد سنتی بسته میشود امکان دارد برخی از شرایط قرارداد تا مدتها مغفول بوده و هیچ کس متوجه آنها نشود. با گذشت زمان افراد متوجه برخی از بندهای مغفول در قرارداد سنتی میشوند یا زمانی که یک مشکلی به وجود میآید توجه آنها به این سمت کشیده میشود و آن موقع است که؛ افراد یا شرکتها دچار اختلاف یا دعاوی حقوقی میشوند و حل کردن آن باعث به هدر رفتن زمان آنها خواهد شد. این درحالی است که در قرارداد هوشمند چنین مشکلی پیش نمیآید و این عامل به عنوان یکی از مزیتهای مهم این قرارداد به شمار میرود. همان اندازه که در هر قراردادی “دقت” اهمیت دارد، موضوع شفافیت هم حائز اهمیت است. هنگامی که قرارداد هوشمند بین دو فرد یا دو شرکت بسته میشود در حقیقت تمام مفاد قرارداد برای افراد یا شرکتها مشخص و شفاف خواهد شد حتی؛ سایر اعضایی که در آن سیستم حضور دارند نیز این موضوع را خواهند دید. شفافیت باعث میشود تا افراد در جریان قرار داد اطمینان خاطر داشته باشند.
ذخیره سازی و دسترسی آسان به قرارداد
یکی از قابلیتهای قرارداد هوشمند دسترسی آسان و ذخیره سازی آن است. وقتی یک قرارداد سنتی بسته میشد روال ذخیره سازی آن پیچیده است؛ اگر افراد دچار مشکل شوند و به قرارداد خود احتیاج پیدا کنند باید روال سختی را برای دسترسی به آن طی کنند. اکثر اوقات برای اینکه قرارداد سنتی در یک محل مطمئن نگهداری شود باید یک مکان فیزیکی مخصوصی به آن اختصاص داده شود اما؛ هنگامی که از قراردادهای هوشمند استفاده میشود علاوه بر اینکه افراد میتوانند در هر زمان به قرارداد خود دسترسی داشته باشند، دیگر نیازی هم به تهیه کردن یک فضای فیزیکی مخصوص برای ذخیره کردن قراردادهای خود ندارند.
تنوع زیاد قراردادهای هوشمند
از مزیتهای مهم قرارداد هوشمند میتوان به تنوع زیاد آن اشاره کرد. افراد میتوانند با توجه به نیازی که دارند از قراردادهای هوشمند استفاده کنند. افراد یا شرکتها میتوانند متناسب با نیازی که دارند قسمتی از بندهای قرارداد را تغییر دهند.
استقلال داشتن و اهمیت آن
یکی از مزیتهای مهم این قرارداد، استقلال افراد هنگام بستن قرارداد است. افراد میتوانند بدون اینکه به واسطهی احتیاج داشته باشند و با استقلال کامل قرارداد پیش روی خود را امضا کنند؛ این امر نشاندهنده کنترل کامل افراد بر توافقنامه است. اگر بخواهیم به تعبیر دیگری از استقلال قرارداد هوشمند اشاره کنیم میتوان گفت که؛ شما به عنوان شخص اجرا کننده توافق فعالیت میکنید و نیاز به شخصی یا سازمانی برای تأیید کارها یا فعالیتهای خود ندارید. در انجام چنین قراردادهایی به دلیل اینکه فرایند به صورت خودکار و توسط شبکه پیش میرود افراد و سازمانها دیگر نمیتوانند در آن دخالت داشته باشند.
اهمیت سرعت در انجام قراردادها
بدون شک زمانی که یک کار به صورت دستی انجام میشود در مقایسه با زمانی که این کار به صورت سیستمی پیش میرود، به زمان بیشتری احتیاج دارد. هنگامی که قرار است قراردادی به صورت سنتی انجام شود، زمان زیادی برای انجام لازم دارد اما؛ انجام این کار با استفاده از قراردادهای هوشمند زمان کمتری میطلبد. دلیل سرعت بالای قرردادهای هوشمند این است که به صورت خودکار و براساس کدهای نرمافزاری کارها را انجام میدهند و همین امر باعث افزایش سرعت در کار افراد یا شرکتهای میشود.
آشنایی با ویژگیها و خصوصیاتهای قراردادهای هوشمند
قرارداد هوشمند در حقیقت پروتکلی است که از آن برای بررسی، کمک، اجرای قرارداد یا اجرای مذاکره استفاده میشود. قرارداد هوشمند عهدنامهای برای تنظیم قراردادها است. سوالی که به وجود میآید این است که چنین قراردادی چه خصوصیات و ویژگیهایی دارد؟
- به صورت خودکار انجام میشود.
- خود تأیید است.
- تنها در صورت رعایت شدن شرایط توافقنامه، معاملات انجام میشوند.
- شخص ثالث یا واسطه در روند این قرارداد وجود ندارد و به همین علت میزان اعتماد به آن زیاد است.
- زمانی که قرارداد هوشمند ایجاد میشود، کد برنامه مربوط به قرارداد غیر قابل تغییر بوده و ثابت میماند.
- قرارداد هوشمند این قابلیت را دارد که پول دریافت کند یا پول را به کاربران یا سایر قراردادها ارسال کند.
- از قابلیتهای قرارداد هوشمند میتوان به ارسال خودکار آن اشاره کرد.
- کاهش پیدا کردن هزینه معاملات از طریق قراردادهای هوشمند امکان پذیر است.
عادلانه یا ناعادلانه بودن قرارداد هوشمند
یکی از اشتباهاتی که گاهی اوقات افراد در خصوص قراردادهای هوشمند میکنند این است که؛ فکر میکنند قراردادهای هوشمند، هوش ذاتی داشته یا توانایی یادگیری دارند در صورتی که اینگونه نیست. یک نرم افزار کامپیوتری را فرض کنید، این نرم افزار بدون اینکه شخص در آن دخالت داشته باشد یا اینکه دارای قدرت متمرکزی باشد به صورت کاملاً دقیق اجرا شده و متوقف نمیشود؛ این در حالی است که برای نرم افزار عادلانه یا ناعادلانه بودن نوع فعالیت هیچ اهمیتی ندارد و وظیفه خود را بدون هیچ کم و کاستی انجام میدهد. نکته گفته شده نشان میدهد که نرم افزار هوش یا شعور ندارد بلکه با توجه به کدهای کامپیوتری که به آن داده شده است، فعالیت میکند.
اهداف قرارداد هوشمند
اساسا، برای عقد هر قرارداد هوشمند سه بخش انتگرال وجود داره که به آنها اشیا هم میگن. مسئله اول امضاکنندگان هستند. دو یا چند نفر به عنوان طرفین قرارداد وجود دارند که با استفاده از امضاهای دیجیتال با شرایط توافق نامه موافقت یا مخالفت میکنند.
هدف دوم این شرایط، نحوه پرداخت است. برای اولین بار که در مورد قرارداد هوشمند بحث شد، کمبود یک شی بدون مانع حس میشد. این مشکل تا حدودی بعد از ظاهر شدن اولین رمزارز و رمزنگاری در سال 2009 حل شد.
هر قرارداد هوشمندی باید شرایط خاصی را در بر بگیرد
این شرایط باید به صورت ریاضی به طور کامل توصیف شود و از یک زبان برنامه نویسی متناسب با شرایط خاص قرارداد هوشمند استفاده شود. این شامل الزامات مورد انتظار از طرفهای شرکتکننده و همچنین کلیه قوانین ، پاداشها و مجازاتهای مرتبط با شرایط مذکور میباشد.
این شرایط باید به صورت ریاضی به طور کامل توصیف بشه و از یک زبان برنامه نویسی متناسب با شرایط خاص قرارداد هوشمند استفاده بشه. این برنامه شامل الزامات مورد انتظار از طرفهای شرکتکننده و همچنین کلیه قوانین، پاداشها و مجازاتهای مرتبط با شرایط مذکور میباشد.
محیط
برای عملکرد درست، قراردادهای هوشمند باید در یک محیط مناسب و خاص کار کنند. اول از همه، محیط باید از رمزنگاری کلید عمومی استفاده کنه که به کاربران این امکان رو میده با استفاده از کدهای رمزنگاری منحصر به فرد و خاص خود، معامله رو امضا کنند. این یک سیستم دقیقی است که اکثریت مطلق ارزهای رمزپایه موجود از آن استفاده میکنند.
ثانیا، قراردادهای این چنینی به یک بانک اطلاعاتی باز و غیرمتمرکز احتیاج دارن که همه طرفین قرارداد بتونن کاملا به آن اعتماد کنن و این سیستم قابلیت عملکرد خودکار داشته باشه. علاوه بر این، برای اجرای قرارداد هوشمند باید کل محیط خود غیرمتمرکز باشه. بلاکچینها مخصوصا بلاکچین اتریوم، محیطی مناسب برای قراردادهای هوشمند هستند.
سرانجام ، منبع دادههای دیجیتال مورد استفاده قرارداد هوشمند باید کاملاً قابل اطمینان باشن. و این مستلزم استفاده از گواهینامههای امنیتی ریشه SSL ، HTTPS و سایر پروتکلهای اتصال ایمن هست که در حال حاضر بسیار مورد استفاده قرار میگیرند و به طور خودکار در اکثر نرم افزارهای مدرن پیادهسازی میشن.
مواردی که قراردادهای هوشمند به شما ارائه میدهند
استقلال
قراردادهای هوشمند نیاز به یک واسطه ثالث تسهیلگر رو از بین میبره. در اصل کنترل کامل توافق رو به شما میده.
اعتماد
هیچ کس نمیتونه مدارک و یا اسناد شما رو بدزده یا گمشون کنید چرا که این اسناد رمزنگاری شدهاند و با خیال راحت در یک دفترچه مشترک ذخیره میشن. علاوه بر این، لازم نیست به افرادی که با آنها سر و کار دارید اعتماد کنید یا ازشون انتظار داشته باشید به شما اعتماد کنند. این سیستم بیطرف قراردادهای شما رو به نحو احسن انجام میده.
پس انداز
اسناد رسمی، نمایندگان املاک، مشاوران، کمک و بسیاری از واسطههای دیگه به لطف قراردادهای هوشمند جزو الزامات قرار نمیگیرند. پس در نتیجه هزینههای اضافی مرتبط با خدمات آنها حذف میشن.
ایمنی
در صورت اجرای صحیح ، قراردادهای هوشمند برای هک کردن بسیار دشوار هستن. علاوه بر این ، محیط.های مناسب برای قراردادهای هوشمند با رمزنگاری پیچیده محافظت میشن، که اسناد شما را ایمن نگه میداره.
کارآیی
با قراردادهای هوشمند وقت زیادی رو صرفه جویی میکنید ، به طور معمول در پردازش دستی انبوه اسناد کاغذی ، ارسال یا انتقال آنها به مکانهای خاص و غیره هدر میدهید.
چه کسی این نوع قرارداد را ایجاد کرده و چه کسانی از آنها استفاده میکنند؟
قراردادهای هوشمند برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ توسط نیک سابو ، دانشمند رایانه و رمزنگاری ، انجام شد. در طی چند سال ، Szabo این مفهوم را دوباره اصلاح کرده است و برنامه نویسی آن را گسترش داد. روش جدیدی که او ایجاد کرد این بود “پروتکل تجارت الکترونیکی بین کاربرهای غریبه در اینترنت” که از این طریق مفهوم جدیدی رو برای تجارت و انجام معاملات در بستر اینترنت به وجود آورد.
با این حال، اجرای قراردادهای هوشمند تا سال ۲۰۰۹ اتفاق نیفتاد، هنگامی که اولین رمزنگاری بیت کوین به همراه Blockchain خود ظاهر شد، و در نهایت یک محیط مناسب برای قراردادهای هوشمند فراهم کرد. نیک سابو سازوکاری را برای ارز دیجیتال غیر متمرکز به نام Bit Gold در سال ۱۹۹۸ طراحی کرد. این برنامه هرگز عملی نشد، اما بسیاری از ویژگیهایی رو داشت که بیت کوین حدود ۱۰ سال بعد به آن افتخار میکرد.
این روزها ، قراردادهای هوشمند عمدتا با ارزهای رمزپایه همراه است.
علاوه بر این ، منصفانه است که بگوییم در این سیستم شخصی بدون دیگهای نمیتونه وجود داشته باشه و بالعکس، زیرا پروتکلهای رمزنگاری غیرمتمرکز در اصل قراردادهای هوشمند با امنیت و رمزگذاری غیر متمرکز هستند. آنها به طور گسترده در اکثر شبکههای رمزنگاری کنونی موجود مورد استفاده قرار میگیرند که یکی از برجستهترین ویژگیهای اتریوم هستند.
نمونههایی از کاربرد قراردادهای هوشمند
در حالی که دولتها ، تنظیم کنندههای مالی و بانکها در سراسر جهان در مورد ارزهای رمزنگاریشده بسیار محتاط و دست به عصا هستند ، اما فناوری پشت سر آنها – بلاکچین و قراردادهای هوشمند – به طور گستردهای به عنوان انقلابی پذیرفته شده است و در همه سطوح اجرا میشه.
به عنوان مثال ، اخیراً ، شرکت سپردهگذاری اعتماد و ترخیص کالا از گمرک (DTCC) و چهار بانک بزرگ – بانک مرکزی آمریکا مریل لینچ ، سیتی ، اعتبار سوئیس و جی پی مورگان – مبادلات پیش فرض اعتباری را با موفقیت در بلاکچین توسعه یافته توسط آکسونی با استفاده از قراردادهای هوشمند معامله کردند. در قرارداد هوشمند از اطلاعات نگهداری شده مانند جزئیات تجارت فردی و معیارهای ریسک استفاده شده است که طبق اعلامیه مطبوعات، سطح شفافیت جدیدی را برای شرکا و تنظیمکننده فراهم میکنه.
آزمایشهای انجام شده
کنسرسیومی از ۶۱ بانک ژاپنی و کره جنوبی در حال آزمایش قراردادهای Blockchain و Ripple برای شرکت Ripple بوده است تا بتونند نقل و انتقال پول مرزی بین دو کشور را انجام دهند. سیستم جدید در سال ۲۰۱۸ به بازار عرضه خواهد شد. حتی Sberbank ، یک بانک تحت کنترل دولت روسیه ، کشوری که به شدت ضد کریپتوکارنسی معرفی شناخته میشه، بلاکچین اتریوم و قراردادهای هوشمندی که از طریق آنها معاملات انجام میشه رو در دستور کار خود قرار داده است.
این آزمایشات با توجه به پیوستن Sberbank به اتحادیه Enterprise Ethereum Alliance ، کنسرسیومی از بیش از ۱۰۰ مشاغل ، از جمله بازیکنان برتر مانند سیسکو ، BP ، ING ، مایکروسافت و غیره انجام شد. اتحادیه قصد دارد یک Blockchain برای استفاده در مشاغل تنظیم کنه، که در آن قراردادهای هوشمند مورد نیاز برای شرکتهای خاص ایجاد و اجرا شود.
هدف قراردادهای هوشمند
ازونجا که قراردادهای هوشمند در ارتباط با ارزهای رمزنگاریشده توسعه یافتند ، هنوز هم عمدتاً در دنیای امور مالی و بانکی اجرا میشوند. با این وجود، این فناوری میتونه توسط دولتهای سراسر جهان مورد استفاده قرار بگیره تا سیستم رایگیری در دسترستر و شفافتر شود. زنجیرههای تأمین میتونن از آن برای نظارت بر کالاها استفاده کنند و کلیه کارها و پرداختهای مربوط را نیز به صورت خودکار انجام دهند. املاک و مستغلات، مراقبتهای بهداشتی، مالیات ، بیمه و صنایع بی شماری دیگر میتونن از اجرای قراردادهای هوشمند و مزایایی که برای ارائه دارند بهرهمند بشن.
ویژگیهای منفی
قراردادهای هوشمند یک فناوری بسیار جدید و نوپا است. با وجود اصلاحات زیاد ، هنوز هم ممکن است مشکلاتی داشته باشد. به عنوان مثال ، کدی که قرارداد را تشکیل میده باید کاملا درست و بدون اشکال باشه. این میتونه به اشتباهاتی منجر و یا گاهی اوقات منجر به سوء استفاده توسط کلاهبرداران شود. همانطور که در مورد هک DAO اتفاق افتاد ، پولهایی که با یک اشتباه در کد آن، وارد یک حساب هوشمند شدند، میتونن از آنها سرقت کنند.
فعالیتهای قرارداد هوشمند در آینده به چه صورت خواهد بود؟
جدید بودن این فناوری هنوز سؤالات زیادی ایجاد میکنه. دولت چطور میتونه چنین قراردادهایی را تنظیم کنه؟ مالیات آنها چگونه خواهد بود؟ چه اتفاقی میفته اگه قرارداد نتونه به موضوع توافقنامه دسترسی پیدا کنه یا اتفاق غیرمنتظرهای برای آن رخ دهد؟ وقتی یک قرارداد به صورت سنتی بسته میشه، میشه در دادگاه فسخش کرد. اما بلاکچین از این روش استفاده نمیکنه و باعث میشه تا قراردادها مطابق با سیاست “قانون، قانون است” عمل کند که این ممکنه دردسر ساز بشه.
بیشتر این مشکلات صرفاً به دلیل نوپا بودن قراردادهای هوشمند به عنوان یک فناوری جدید وجود دارند. با چنین پیشرفتهایی ، مطمئناً این فناوری با گذشت زمان کاملتر می شود و کارایی بیشتری پیدا میکند. بدون شک قراردادهای هوشمند در حال تبدیل شدن به بخش لاینفک جامعه ما هستند.
قرارداد هوشمند اتریوم
شاید در زمینه قرارداد هوشمند واژه “قرارداد هوشمند اتریوم” به گوش شما خورده باشد. منظور از قرارداد هوشمند اتریوم در واقع برنامههای کامپیوتری هستند که روی ماشین مجازی اتریوم یا همان EVM در یک مقیاس جهانی قابلیت اجرا را دارد. قرارداد هوشمند برای اینکه بتواند کار کند به فناوری بلاک چین احتیاج دارد و در صورتی که خارج از بلاک چین باشد هیچ کارایی ندارد. اگر بخواهیم به مطرح شدن ایده بلاک چین اشاره داشته باشیم میتوان گفت که دو فرد به نام استوارت هابر و اسکات استورنتا ایده بلاک چین را مطرح کردند اما؛ این ایده تا سال ۲۰۰۹ به مرحله اجرا نرسید. اولین پروژهای که باعث شد بلاک چین و قابلیتهای آن دیده شود “بیت کوین” بود. بیت کوین در حقیقت “اولین ارز رمزنگاری شده” در جهان است. این فرایند در حقیقت باعث شد تا هدف نقل و انتقالات مالی به صورت کامل پیادهسازی شود. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید افراد زیادی بلاک چین را با ارزهای دیجیتال مترادف میدانند و معتقد هستند که کارایی آن صرفاً در زمینه خرید و فروش و انتقال این ارزها است در صورتی که این تصور اشتباهی است! بلاک چین میتواند کاربردهای بیشتری از نقل و انتقالات ارز دیجیتال یا نگهداری از آن داشته باشد به عنوان مثال میتوان به قراردادهای هوشمند اشاره کرد. قابلیت پیاده سازی قرارداد هوشمند به عنوان یکی از کاربردهای مهم بلاک چین در نظر گرفته میشود.
آشنایی با بلاک چین اتریوم
شاید برای آشنایی یا درک بهتر قراردادهای هوشمند بد نباشد که تا حدودی با بلاک چین اتریوم آشنا شوید. در حقیقت اولین بلاک چینی که هم غیرمتمرکز و هم عمومی بوده و در جهان هم مطرح شده “بلاکچین اتریوم” است. بلاک چین اتریوم باعث شد تا ایده مطرح شده در خصوص “اجرای قرارداد هوشمند” عملی شود و کاربران توانستند در این زمینه از آن استفاده کنند. جالب است که بدانید بعد از بیت کوین یکی از بزرگترین پلتفرمهای ارز دیجیتال در دنیا است و یک جواد ۱۹ ساله به نام “ویتالیک بوترین” آن را اختراع کرد. بهتر است به این نکته اشاره داشته باشیم که اتریوم و بیتکوین با یکدیگر تفاوتهای زیادی دارند و یکی از بزرگترین تفاوتهای آنها “قابلیت لازم جهت پیاده سازی قرارداد هوشمند” هست. یکی از نکات مهم این است که از همان اول هدف از تأسیس اتریوم، دست پیدا کردن به یک پلتفرم جهت اجرای قرارداد هوشمند آن هم در کنار تأسیس ارز دیجیتال جدیدی به نام اتر بوده است. باید به این نکته اشاره کنیم که طبق گفتههای قبلی در این مقاله؛ فرایند قرارداد هوشمند از لحاظ فنی، فرایند تخصصی و پیچیدهای است و امکان دارد گاها درک آن برای شما دشوار باشد! همان طور که اکثر شما از اینترنت استفاده میکنید اما با تمام جزئیات ریز و درشت آن آشنا نیستید؛ استفاده از این فرایند هم میتواند به همین صورت باشد و شما میتوانید با داشتن یک سری اطلاعات اولیه از آن استفاده کنید. شاید آگاهی در خصوص اطلاعات ریز و درشت این فرایند برای همه افراد لازم نباشد.
بلاک چین اتریوم و ایجاد قرارداد هوشمند
اکنون که تا حدودی با بلاک چین اتریوم آشنایی پیدا کردید بهتر است در خصوص شیوه ایجاد قرارداد هوشمند در این فضا با شما صحبت کنیم. با توجه به این که قراردادهای هوشمند از راه تراکنشها روی بلاکچین اتریوم مورد ثبت قرار میگیرند؛ پس آگاهی در خصوص تراکنشها میتواند به شما برای درک بهتر این روال کمک کند. منظور ما از تراکنش در شبکه اتریوم یعنی دستورالعملهایی که باعث میشود حالت حساب بر اساس آنها تغییراتی داشته باشد. نکتهای که در خصوص این دستورالعملها وجود دارد این است که آنها به شیوه رمزگذاری شده امضا میشوند و به وسیله یک حساب که دارای مالکیت خارجی است ایجاد شده و به بلاک چین خبر داده میشود.
اگر بخواهیم در شبکه اجتماعی تراکنشها را بررسی کنیم میتوان آنها را به سه دسته تقسیم کرد:
- از حسابی که دارای مالکیت خارجی هست به حساب صفر: این تراکنش به گونهای است که توسط حسابی با مالکیت خارجی یا یک انسان فرستاده میشود اما گیرندهای ندارد.
- از حسابی که دارای مالکیت خارجی است به حسابی که آن هم دارای مالکیت خارجی است: این تراکنش در حقیقت میان دو انسان اتفاق می افتد.
- از حسابی که دارای مالکیت خارجی هست به حساب قرارداد هوشمند: همان طور که مشخص است این تراکنش بین انسان و (یک) قرارداد هوشمند اتفاق میافتد.
همان طور که متوجه شدید هرکدام از سه تراکنشی که در شبکه اجتماعی وجود دارد توسط یک حسابی که مالکیت آن خارجی است یا همان انسان شروع میشود. در نهایت باید گفت که تراکنشهایی که به آنها اشاره کردیم دارای کد قرارداد هوشمند است و زمانی که تأیید شوند، قرارداد هوشمند را بر بلاک چین به وجود میآورند. هنگامی که قرارداد گفته شده در بلاک چین ثبت میشود یک آدرس عمومی را به آن اختصاص میدهند و بعد از آن، قرارداد گفته شده آماده فعال سازی است. یکی از نکاتی که باید اشاره کنیم این است که هیچگاه قرارداد هوشمند نمیتواند به تنهایی کار کنند. قرارداد هوشمند نیازمند این است که یک تراکنش فعالسازی به آدرس ارسال شود تا فعال شود.
زبان مناسب برای قرارداد هوشمند
برای قرارداد هوشمند زبانهای برنامهنویسی متفاوتی وجود دارد یکی از ایده آل ترین آنها “سالیدیتی” است. تحقیقات زیادی در زمینه قراردادهای هوشمند انجام شده است و بیشتر از ۹۰ درصد این تحقیقات معتقد هستند که از زبان سالیدیتی برای قرارداد هوشمند استفاده شده است؛ زبانهای دیگری مانند سرپنت و وایپر نیز از نمونههای دیگر آن هستند که در حال توسعه برای استفاده در این زمینه هستند.
قرارداد هوشمند و دنیای امروز ما
همه شما می دانید که بعد از اینکه اینترنت به وجود آمد تحولات خیلی زیادی در دنیا و زندگی افراد ایجاد شد؛ به زودی بلاک چین نیز باعث چنین تغییراتی در ابعاد مختلفی زندگی انسانها خواهد شد. بدون شک هر فرایندی برای اینکه بتواند خیلی بهتر قابلیتهای متفاوت خود را نشان دهد به زمان احتیاج دارد و بلاک چین هم از این قاعده مستثنا نیست. یکی از فرایندها و امکاناتی که با پیدایش بلاک چین مطرح شد “قرارداد هوشمند و استفاده از آن” بود. قراردادهای هوشمند به سبب ویژگیها، مزیتها و کاربردهای مختلفشان که در این مقاله به آنها اشاره کردیم، توانستند زندگی بشر را از لحاظهای مختلفی دگرگون کنند.
آشنایی با بخشهای مختلف قرارداد هوشمند
به طور کلی هر قرارداد هوشمندی دارای سه بخش مختلف به نامهای امضا کننده، موضوع توافق و شرایط توافق است که در ادامه هر کدام از آنها را به تفکیک بررسی خواهیم کرد.
موضوع توافق
یکی از قسمتهای مهم قرارداد هوشمند موضوع توافق است. موضوع توافق متفاوت است. فرض کنید که این موضوع فایل آموزش زبان انگلیسی است و در محیط قرارداد هوشمند ما وجود دارد. قرارداد هوشمند ما باید به گونهای تنظیم شود که به صورت مستقیم و بدون هیچ ماده، بنده یا مشکل دیگری به آن شیء یا فایل مورد نظر دسترسی داشته باشد. همان طور که گفتیم، فرض کنید قرارداد هوشمندی پیرو “فایل آموزش زبان انگلیسی” وجود دارد؛ پس لازم است که قرارداد هوشمند ما به این فایل دسترسی داشته باشد.
شرایط توافق
بدون شک یکی از بخشهای مهم در قرارداد هوشمند شرایط توافق هست. هر قراردادی میتواند شرایط مخصوص به خود را داشته باشد. نکتهای که در زمینه شرایط این قراردادها وجود دارد این است که این شرایط باید به زبان برنامه نویسی نوشته شده باشند. قبلاً در خصوص زبان برنامه نویسی قرارداد هوشمند و نمونههای مختلف آن اشاراتی داشتیم. هنگامی که قرار است شرایط توافق قرارداد ما نوشته شود میتواند شرایط مختلفی مانند الزامات طرفین قرارداد، شرایطی در خصوص پاداش و تنبیه طرفین و … به صورت کامل نوشته شود.
امضا کنندگان
در نهایت یکی از بخشهای مهم قرارداد هوشمند “امضا کنندگان” آن است. زمانی که قرار است قراردادی بسته شود، دو طرف یا چند طرف در آن قرارداد وجود دارند که باید قرارداد بین آنها امضا شود. قبل از هر چیز هنگام امضا قرارداد لازم است افرادی که میخواهند قرارداد را امضا کنند روی مفاد آن با یکدیگر به توافق برسند و آن را تأیید کنند؛ سپس زمانی که با یکدیگر در خصوص تمام شرایطی توافق کردند، قرارداد را تکمیل و امضا کنند.
آشنایی با موانع و مشکلاتی که بر سر راه قراردادهای هوشمند وجود دارد
شاید برای شما این سؤال به وجود آمده باشد که چرا قرارداد هوشمند علیرغم تمام ویژگیهای مثبت و کارکردهای متفاوتی که دارد، توسط همه افراد به رسمیت شناخته نمیشود؟ یا چرا افراد ترجیح میدهند در قراردادها و معاملات خود از شیوه سنتی استفاده کنند؟ عاملی که وجود دارد این است که بلاک چین و فناوری آن هنوز به صورت کامل نتوانسته به عنوان یک فناوری جایگزین مطرح شود همچنین؛ شرکتهای زیادی هستند که ترجیح میدهند برای معاملات و امور مالی خود از همان شیوههای سنتی استفاده کنند. در حقیقت دولتها این قراردادها را به رسمیت کامل نمیشناسند. قبل از این که برخی از مشکلات موجود در زمینه قراردادهای هوشمند را بررسی کنیم باید بدانید که هر فرایند و مسئلهای در دنیا علیرغم تمام مزایا ویژگیهای مثبتی که دارد امکان دارد معایبی هم به دنبال داشته باشد؛ پس زمانی که افراد به مزایا آن توجه میکنند باید معایب آن را هم ببینند. لازم است با یک قیاس و بررسی دقیق بسنجید که آیا علی رغم تمام مزایا و معایب موجود در یک فراین به نفع ما هست که از آن استفاده کنیم یا نه. قرارداد هوشمند هم به همین صورت است. شما باید علیرغم تمام مزایا و معایبی که دارد بسنجید که آیا به نفع شما است که از آن استفاده کنید یا نه. در ادامه برخی از مشکلات موجود بر سر راه قراردادهای هوشمند را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
عدم وجود شخص ثالث
در قراردادهای سنتی شخص ثالث یا هم فرد واسطه اکثراً وجود دارد اما در قراردادهای هوشمند این شخص حذف شده و همین عامل باعث صرفه جویی در هزینهها میشود. یکی از نکات مهمی که در زمینه حضور شخص ثالث در قراردادها وجود دارد این است که گاها در قراردادهای هوشمند مفادی وجود دارد که هر کدام از طرفین تفسیر خود را از آنها دارند. امکان دارد تفسیر افراد در خصوص بعضی از مفاد قرارداد هوشمند با یکدیگر متفاوت باشد و این مسئله میتواند گاهی اوقات باعث به وجود آمدن مشکلاتی شود. برای اینکه این مشکلات حل شود لازم است شخص ثالث یا فرد سومی وجود داشته باشد که در این زمینه قضاوت کند. ما اشاره کردیم که یکی از ویژگیهای قراردادهای هوشمند عدم وجود شخص ثالث است و زمانی که چنین مشکلی به وجود میآید نیز، شخص سوم و بیطرفی وجود ندارد که در این زمینه قضاوت کند به همین علت؛ این عامل یکی از باگها و مشکلاتی است که قرارداد هوشمند وجود دارد.
بررسی نام قرارداد هوشمند
شاید این تیتر برای شما کمی عجیب باشد اما منظور ما از بررسی نام قرارداد هوشمند این است که این نام میتواند تا حدودی باعث گمراهی افراد شود. در حقیقت زمانی که ما میگوییم قرارداد هوشمند یعنی باید این قرارداد به معنای واقعی هوشمند باشد اما در واقعیت این گونه نیست. هوشمندی این قرارداد به اندازهای است که برنامه نویسش هوشمند است و تواناییها و استعدادهای آن را نشان میدهد. تا حدودی این قرارداد از لحاظ حقوقی یک قرارداد کامل محسوب نمیشود زیرا؛ از جنبه حقوقی برخی از شاخصهای لازم را ندارد.
قرارداد هوشمند و هزینههای آن
بدون شک یکی از دغدغههای افراد یا شرکتها هنگام بستن قرارداد و انجام یک معامله “هزینههای” آن است. در زمینه قرارداد هوشمند ما معتقد هستیم که به دلیل حذف شخص ثالث در معاملات و برخی از ویژگیهای دیگر در قراردادها هزینهها کم میشود اما؛ گاهی اوقات هزینه پیاده سازی قرارداد هوشمند بسیار زیاد است. اگر بخواهیم هزینههای موجود در زمینه قرارداد هوشمند را مورد بررسی قرار دهیم میتوان گفت که:
- هزینههای زیادی در قرارداد هوشمند وجود دارد که بخش زیادی از آن بر عهده سیستم قضایی هست. سیستم قضایی باید با سیستم قرارداد هوشمند آشنا شود و قوانین و مقرراتی که این قراردادها لازم دارد را ایجاد کرده یا قوانین خود را با آنها مطابقت دهد.
- زمانی که یک شرکت تصمیم میگیرد در معاملات یا قراردادهای خود از قرارداد هوشمند استفاده کند باید تا حدودی سیستم مالی و تجاری شرکت خود را تغییر دهد تا سازگاریهای لازم با سیستم قرارداد هوشمند را پیدا کند. این عامل میتواند یکی از عواملی باشد که باعث هزینه زیاد قرارداد هوشمند شده و شرکتها ترجیح میدهند در صورت لزوم این هزینهها را انجام دهند.
قرارداد هوشمند و عمومیت آن
یکی از ویژگیهای قرارداد هوشمند این است که وقتی این قرارداد بسته میشود عمومی بوده و دوستان و افراد زیادی که در آن فضا حضور دارند، شاهد آن هستند. این ویژگی باعث میشود تا قرارداد هوشمند شفافیت داشته باشد اما گاهی اوقات باعث میشود تا برخی از حریمهای خصوصی را زیر پا بگذارد به عنوان مثال؛ گاهی اوقات دو طرف قرارداد میخواهند قرارداد مخفیانهای را با یکدیگر ببندد و به همین علت تمایلی ندارد که افراد زیادی شاهد بستند قرارداد آنها باشند! قرارداد هوشمند به دنبال این است که از این طریق شفافیت خود را نشان دهد اما گاها با انجام این کار افراد فکر میکنند حریم خصوصی آنها نادیده گرفته شده است. لازم است به این نکته بپردازیم که قرارداد هوشمند علی رغم شفافیتی که دارد به دنبال افشاسازی هویت کاربران نیست و حدی از حریمخصوصی و ناشناس بودن را برای کاربران در نظر میگیرد. در نهایت باید گفت که این ویژگی باعث میشود تا گاهی اوقات افراد ترجیح دهند در معاملات خود از قراردادهای سنتی استفاده کنند.
به رسمیت شناختن قرارداد هوشمند
از جمله مشکلاتی که قراردادهای هوشمند با آن دست و پنجه نرم میکند عدم به رسمیت شناخته شدنش توسط دولتها و مردم است. فرض کنید که شما برای خرید یک خانه از قرارداد هوشمند استفاده کردهاید و مالک یک خانه شدهاید اما دولت این مالکیت را به رسمیت نمیشناسد، فرض کنید شما از طریق قرارداد هوشمند یک اثر هنری خریداری کردهاید اما از لحاظ قانونی این اثر هنری برای شما نیست، امکان دارد شما از طریق قراردادهای هوشمند وام گرفته باشید اما در صورتی که کلاهبرداری شود شما نمیتوانید از طریق مراجع قانونی یا دولت آن را پیگیری کنید زیرا هنوز سیستم و قانونی برای پیگیری آن در نظر گرفته نشده است. به رسمیت شناختن توسط دولت یا پذیرفته شدن آن توسط مردم، مسیر طولانی دارد و باید در جریان آن اقدامات زیادی صورت بگیرد. نکتهای که در حال حاضر وجود دارد این است که اسناد همچنان حالت فیزیکی دارند و به صورت دیجیتالی تبدیل نشدهاند و این عامل میتواند مشکلاتی به دنبال داشته باشد.
خطاهای انسانی در قرارداد هوشمند
کدها توسط انسانها نوشته میشوند به همین علت امکان دارد که گاهی اوقات دچار خطا یا اشتباهاتی شوند. این مسئله میتواند باعث بروز مشکلاتی در جریان یک قرارداد شود به عنوان مثال؛ ما میتوانیم به پروژهی DAO اشاره کنیم. این پروژه یکی از پروژههایی است که به دلیل وجود یک مشکل امنیتی در سیستم قرارداد هوشمندش، هک شد و بخش زیادی از سرمایه افراد آن پروژه دزدیده شد.
آشنایی با ارزهای دیجیتال
یکی از مباحثی که بهتر است پیرامون قرارداد هوشمند به آن اشاره داشته باشیم ارزهای دیجیتال هستند. حتماً شما هم امروزه نام ارز دیجیتال به گوشتان خورده است. یکی از بزرگترین تحولاتی که در دنیای اقتصادی امروز اتفاق افتاده است “ارز دیجیتال” است. اگر بخواهیم خیلی کوتاه و آسان ارزدیجیتال را بررسی کنیم میتوان گفت که؛ ارز دیجیتال در حقیقت یک واحد پولی مجازی بوده که وجود خارجی ندارد و تنها دارای جنبه مجازی است. امروزه ما شاهد پیشرفت تکنولوژی در سرتاسر دنیا هستیم. معاملات زیادی در دنبا وجود دارد که از این طریق انجام میشود و به همین علت ارز دیجیتال جایگاه ویژهای دارد. این واحد پولی یک واحد پولی بین المللی است. شما میتوانید بدون هیچ مشکلی در معاملات خود از آن استفاده کنید و هنگام انجام معامله نیازی ندارید که یک کارت بانکی معتبر از یک بانک مشخص داشته باشید. اگر بخواهیم به یکی از اهداف این واحد پولی اشاره کنیم میتوان گفت که؛ یکی از اهداف آن آسانتر کردن خریدهای اینترنتی است. ارز دیجیتال جنبهها و ویژگیهای مثبت زیادی دارد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت اما؛ اگر بخواهیم به یکی از مهمترین آن اشاره کنیم، میتوانیم به تأثیر آن در بازارهای بزرگ دنیا بپردازیم. معاملات بزرگی در دنیا وجود دارد که از این طریق انجام میشود. امروزه ارز دیجیتال را مانند واحدهای پولی دلار، ریال، پوند یا یورو به حساب میآورند و به راحتی در معاملات از آن استفاده میکنند. این واحد پولی مربوط به یک کشور خاص نیست بلکه به عنوان یک واحد بین المللی در نظر گرفته میشود و هر کشوری میتواند از آن استفاده کند. ارزهای دیجیتال انواع مختلفی دارند به عنوان مثال میتوان به: نم، وی چین، آنتولوژی، کوانتوم، اتریوم، بیت کوین، لایت کوین، ای ا اس، آیوتا، استلار لومنز، دش، نئو، ترون، اتریوم کلاسیک و … اشاره کرد.
آشنایی با مزایا استفاده از ارزهای دیجیتال
- زمانی که شما از ارزهای دیجیتال استفاده میکنید دیگر نیازی به داشتن کارت بانکی یا خرید اسکناس ندارید.
- ارزهای دیجیتال از لحاظ امنیتی، امنیت بالایی دارند؛ دلیل این مسئله، رمز گذاریهای پیشرفتهای است که روی آنها انجام شده و امکان هرگونه سوء استفادهای را از بین برده است.
- برخی از معاملات هستند که برای انجام آن نیاز به ارزهای دیجیتال است.
- این معاملات به گونهای هستند که فرد فروشنده و خریدار ناشناس هستند.
- معمولاً وقتی معاملهای انجام میشود، بخشی از درآمد را به عنوان مالیات به بخش مربوطه میدهند اما؛ درآمدهایی که از طریق ارز دیجیتال به دست میآید مشمول مالیات نمیشود. به دلیل این ویژگی مهم اگر معامله بزرگی اتفاق بیفتد، عدم پرداخت مالیات میتواند باعث سود خیلی زیادی شود.
- گاهی اوقات برای واحد پول واقعی، محدودیتهایی وجود دارد که این محدودیتها برای ارزهای دیجیتال برداشته شده است.
- برخی از معاملات بزرگ هستند که تبادل پول در آنها کار دشواری است و در چنین شرایطی استفاده از ارز دیجیتال میتواند کار تبادل را آسانتر کند.
اطلاعاتی در خصوص ارزهای دیجیتال در ایران
یکی از کشورهایی که در زمینه معاملات خود گاهاً از ارز دیجیتال استفاده میکند “ایران” است. استفاده از ارز دیجیتال در کشور ایران قانونی بوده و تا حدودی افراد با آن آشنایی دارند. در این مقاله اشاره کردیم که ارزهای دیجیتال انواع مختلفی دارند اما یکی از معروفترین آنها که افراد زیادی با آن آشنا هستند “بیت کوین” است. کشور ایران این امکان را به وجود آورده است که اگر افراد سهامی را در زمینه هرکدام از این ارزها داشته باشند و به صرافی مراجعه کنند، میتوانند در قبال آن ارز دیجیتال، پول واقعی تحویل بگیرند. نکتهای که در زمینه ارز دیجیتال وجود دارد این است که نرخ این ارز به صورت جهانی مشخص میشود.
آشنایی با تصورات اشتباهی که در زمینه قرارداد هوشمند وجود دارد
علیرغم تمام امکانات و تغییرات بزرگی که با استفاده از قرارداد هوشمند و فرآیند بلاک چین در دنیا افتاده است و علی رغم تغییراتی که سیستمهای سنتی شاهد آن بودهاند؛ همچنان ناگفتههای زیادی در زمینه قرارداد هوشمند وجود دارد. زمانی که قراردادهای هوشمند مطرح شد، کاربران زیادی از آن استقبال کردند و شرکتها و سازمانهای زیادی از آن استفاده کردند اما؛ نکتهای که در این فرایند وجود دارد این است که افراد نباید درگیر هیجانات کاذب شوند و باید با عقل و منطق در این زمینه پیش روند. در ادامه نکاتی را در این زمینه بررسی خواهیم کرد. همراه ما باشید.
ابزار یا هدف
برخی از افراد تصورات اشتباهی را در زمینه قرارداد هوشمند یا بلاک چین دارند. آنها فکر میکنند که این فرایندها قرار است باعث براندازی دولتها یا و مسائل حاشیهای شود. همانطور که اینترنت با گذر زمان توانست به زندگی افراد وارد شود و افراد آن را پذیرفتند؛ بلاک چین و قرارداد هوشمند نیز میخواهد تا حدودی چنین روالی را پیش بگیرد. هم اینترنت و هم قرارداد هوشمند صرفاً به عنوان یک ابزار هستند نه هدف. استفاده کردن از قراردادهای هوشمند یا بلاک چین قرار نیست باعث به وجود آمدن مسائل حاشیهای برای دولت یا برکناری آن شوند، قرار نیست جایگزین نهادهای قانونی شود بلکه؛ این تکنولوژیها تنها میخواهند به انسانها کمک کنند برای اینکه حقوقشان حفظ شود، داراییهایشان حفظ شود، راحتتر و آسانتر کارهای خود را انجام دهند. شما نباید فراموش کنید که این تکنولوژیها قرار است به عنوان یک ابزار به افراد کمک کنند.
درک صحیح قرارداد هوشمند و استفاده از آن در کسب و کار
زمانی که یک کسب و کار میخواهد از بلاک چین و قرارداد هوشمند استفاده کند باید علاوه بر این که از آن درک صحیحی دارد؛ نسبت به کسب و کار خود و نیازهایش نیز درک کاملی داشته باشد. لازم است که کسب و کار بداند که استفاده کردن از این فرآیند تغییراتی را در سیستم کاری آن به وجود خواهد آورد. بعضی از کسب و کارها مانند کسب و کارهای حقوقی، مالی، بهداشت و درمان و … نیازی به فرآیند بلاک چین دارند. برخی از کسب و کارهای دیگر هستند که از شرایط و سیستم سنتی رنج میبرند به همین علت؛ استفاده کردن از این فرایندها به نفع آنها خواهد بود. فقط لازم است در این زمینه دقت کافی داشته باشید و در صورتی که؛ استقبال و تعریفهای زیاد برخی از اطرافیان خود را در این زمینه دیدید، هیجانی نشده و با بررسی دقیق و در صورت لزوم از آنها استفاده کنید.
جلوگیری از کلاهبرداری و سوء استفاده
هنگام استفاده از قراردادهای هوشمند دقت کنید تا درگیر بازیهای موجود در این زمینه یا کلاهبرداری نشوید. در کشورهای مختلفی بخصوص کشور ایران پروژههای کلاهبرداری زیادی مانند پروژههای هرمی وجود دارد که اسم خود را قرارداد هوشمند گذاشتهاند اما هدفشان چیز دیگری است. زمانی که شما با قراردادهای هوشمند و چنین پروژههایی روبه رو شدید قبل از هرچیز تحقیق کنید و از افراد با تجربه در این زمینه مشورت بگیرید تا در مورد سو استفاده و کلاهبرداری قرار نگیرید.
عدم وجود هوش ذاتی در قرارداد هوشمند
یکی از تفکرات اشتباهی که در زمینه قرارداد هوشمند وجود دارد این است که برخی از افراد فکر میکنند این قرارداد دارای هوش زیادی است در صورتی که اینگونه نیست. شاید یکی از عواملی که باعث به وجود آمدن چنین اشتباهی میشود توجه به واژه هوشمند در این قراردادها است. عاملی که باعث قدرتمندی قرارداد هوشمند میشود، توانایی و مهارتهای آن در زمینه اجرای بندهای قرارداد است که این عامل نشان دهنده هوش ذاتی آن نیست. یک قرارداد هوشمند توانایی این را ندارد که واقعاً درک کند با اجرای بندهای قرارداد چه اتفاقی برای طرف مقابل میافتد. این قرارداد به گونهای است که در عادلانهترین حالت تمام بندهایی که در یک قرار داد ذکر شده است را اعمال میکند و برای آن فرقی نمیکند که این بندها عادلانه است یا ناعادلانه. این ویژگی قرارداد هوشمند برخلاف قرارداد سنتی است. در قرارداد سنتی زمانی که مشکل یا ناعدالتی به وجود آید، قاضی آن را بررسی میکند و تمام تلاش خود را میکند تا با در نظر گرفتن عدالت بهترین رأی را صادر کند. یکی از مثالهای خنده دار اما جالبی که در این زمینه قرارداد هوشمند وجود دارد، این است که برای قرارداد هوشمند فرقی نمیکند که پیرامون خرید و فروش مواد مخدر قراردادی بسته شود یا خرید و فروش یک خانه.
آیا میتوان به قراردادهای هوشمند اعتماد کرد؟
یکی از مهمترین دغدغههایی که افراد هنگام استفاده از قرارداد هوشمند دارند این است که آیا میتوانند به قرارداد هوشمند اعتماد کنند یا نه؟ این قراردادها علیرغم ویژگیهای مثبتی که دارند باید با هوشمندی و دقت زیاد مورد استفاده قرار بگیرند. هنگامی که افراد میخواهند در زمینه بازاریابی و معاملات خود از این ابزار استفاده کنند باید با انسانهایی که در این زمینه متخصص و باتجربه هستند مشورت کنند. این قراردادها نیاز دارند تا مورد نظارت افراد و دستگاههای بیشتری قرار بگیرند داشته باشند تا از سوء استفادهها یا مشکلات پیش رویشان جلوگیری شود به عنوان مثال؛ یک پروژه تحت عنوان سرویس کیف پول مطرح شد که عنوان قرارداد هوشمند را روی خود گذاشت اما به دلیل نقصی که در خود داشت مورد سوء استفاده قرار گرفت. این عامل میتواند تاکید بر حضور افراد هوشمند در این زمینه، جهت جلوگیری از اشتباهات و سوء استفادهها را نشان میدهد.
امنیت و اهمیت آن در اعتماد
برای اینکه امنیت قراردادهای هوشمند بیشتر شود اقدامات زیادی انجام شده است. نکتهای که باید بدانید این است که قرارداد هوشمند در حقیقت یک سری کد است و مانند هر برنامه دیگری که روی کامپیوتر وجود دارد این برنامه نیز دارای کد است. قرارداد هوشمند به دلیل اهمیتی که دارد و به دلیل استفاده کاربردی که از آن در زمینههای مختلفی میشود دارای حساسیتهای زیادی است و لازم است که امنیت آن تضمین شود. دقت داشته باشید همان طور که یک گوشی هوشمند گاهی اوقات از لحاظ امنیتی دچار باگهایی میشود، قرارداد هوشمند هم میتواند باگهایی داشته باشد. قرارداد هوشمند به گونهای تنظیم شده است که تغییر ناپذیر است و زمانی که این قرارداد بین افراد بسته میشود امکان هیچگونه تغییری در آن وجود ندارد به همین علت؛ اگر در آینده مشکلاتی برای افراد به وجود آید، امکان حل کردن آن وجود ندارد یا به سختی میتوان آن مشکلات را حل کرد و همین مسئله میتواند به عنوان یکی از مشکلات قرارداد هوشمند در نظر گرفته شود. با توجه به اینکه قرارداد هوشمند در مراحل ابتدایی خود هست و تازه توانسته توجهات زیادی را به سمت خود جلب کند؛ هنوز برنامه نویسان در حال تلاش برای مطمئنتر کردن کدهای آن هستند. قرارداد هوشمند برای این که بتواند به امنیت بالاتری دست پیدا کند به زمان بیشتری نیاز دارد.
آشنایی با شرکتهایی که از قرارداد هوشمند استفاده کردهاند
شاید برای شما هم جالب باشد که اطلاعاتی را در زمینه شرکتهایی که از قراردادهای هوشمند استفاده کردهاند داشته باشید در قسمت زیر به برخی از این شرکتها اشاره خواهیم کرد البته برای آگاهی در خصوص جزئیات هر کدام از این قراردادها میتوانید در اینترنت جستجو کنید زیرا در این قسمت بعد صرفاً به کلیت این قراردادها اشاره خواهد شد.
یکی از شرکتهایی که از قراردادهای هوشمند استفاده کرد شرکت بیمه آکسا که در فرانسه قرار دارد و شرکت اطلس در مالت است. شرکتهای نام برده در سال ۲۰۰۷ از یک نمونه قرارداد هوشمند استفاده کردن این نمونه اولیه در زمینه شرکتهای هواپیمایی و بیمهنامههای آنها بود در این نمونهها در صورتی که تغییری در پرواز وجود داشت به مشتریان پرواز خسارت پرداخت میکردند.
یک نمونه از شکلهای دیگری که از قرارداد هوشمند استفاده کردند شرکت انکریپجن بود. حوزه فعالیت این شرکت حوزه سلامت است. چینی فعالیت این شرکت به این گونه بود که افراد اطلاعات دیان ای مخصوص به خود را برای فروش در این سایت میگذاشتند تا پژوهشگران و محققان با اطلاعات آنها تحقیقات خود را پیرامون موضوع ژنوم انسان را انجام دهند اما دغدغهای که وجود داشت این بود که امکان داشت این اطلاعات مورد سوء استفاده قرار بگیرد یا اینکه افراد نتوانند به خوبی از این موضوع درآمد به دست آورند به همین علت شرکت انکریپجن از قراردادهای هوشمند استفاده کرد تا:
- اگر افرادی به چنین اطلاعاتی احتیاج داشتند با پرداخت هزینه به این اطلاعات دسترسی پیدا کنند.
- دسترسی اشخاص ثالث به اطلاعات را از بین ببرد.
آگاهی در خصوص هزینه پیاده سازی قرارداد هوشمند
اکنون که با ابعاد مختلف قرارداد هوشمند داشتن شده شاید برای شما هم این سؤال به وجود آمده باشد که برای پیاده سازی قرارداد هوشمند هزینهها به چه صورت است بدون شک قرارداد هوشمند در صورت وجود برنامه نویسی قابل اجرا است و بدون آن قابل استفاده نخواهد بود زمانی که شما میخواهید یک قرارداد هوشمند تنظیم کنید باید از افرادی که در حوزه برنامه نویسی متخصص هستند کمک بگیرید لازم باشد که بدانید برای کاربران عادی در نظر گرفته شده است که بتوانم قراردادهای هوشمند را تنظیم کنند برخی از سرویسها هستند که این امکان را به کاربران عادی میدهند که با چند کلیک بعضی از این قراردادهای هوشمند را تنظیم کنند اما با توجه به اینکه این سرویس و روابط فرایند پیچیدهای است بهتر است در صورت لزوم به افرادی که در حوزه برنامه نویسی یا این زمینه با مهارت هستند کمک بگیرید.
بررسی قانونی برای قرارداد هوشمند
اگر بخواهیم قراردادهای هوشمند (smart contract) را از لحاظ قانونی بررسی کنیم میتوان گفت که در حال حاضر دولتها این قراردادها را به رسمیت نشناختهاند به عنوان مثال در حال حاضر دولتها مالکیت یک خانه را روی قرارداد هوشمند نپذیرفتهاند. بدون شک اگر زمانی نهادهای دولتی تصمیم بگیرند چارچوب قانونی را برای قراردادهای هوشمند در نظر بگیرند مسائل و اتفاقات جدیدی به وجود خواهد آمد.
خلاصه
در این مطلب تلاش کردیم تا شما را با قرارداد هوشمند و تاریخچه آن کاربردهای متفاوت این قرارداد در زمینه مدیریتی دولتی املاک دفتر اسناد رسمی بیمه اتومبیل مالکیت معنوی مزایا و معایب و تصورات اشتباهی که در زمینه قرارداد هوشمند وجود دارد دستاوردهایی که داشته و شرکتهایی که از این قرارداد استفاده کردهاند آشنا کنیم در این مقاله متوجه شدید که استفاده کردن از قراردادهای هوشمند تأثیر مستقیمی بر حذف واسطهها و اشخاص ثالث دارد با توجه به مشکلات زیادی که امروزه در دنیای فعلی وجود دارد و محدودیتهایی که قراردادهای سنتی به دنبال دارند استفاده کردن از قراردادهای هوشمند میتواند تاثیرات بزرگ و مثبتی را داشته باشد اما به دلیل اینکه این فرآیند هست ا است و دولت آن را تأیید نکرده یا افراد زیادی نسبت به آن آگاهی ندارند و تلاشهای زیادی لازم است برای اینکه افراد با آن آشنا شوند و از آن در انجام معاملات و قراردادهای خود استفاده کنند که باید همه شما بدانید این است که هر فرآیندی میتواند دارای مزایا و معایبی باشد و باید با در نظر گرفتن هم مزایا و معایب نسبت به استفاده یا عدم استفاده از آن تصمیمگیری شود همچنین همانطور که بهترین گوشی در دنیا امکان دارد باگ آیا ضعفهایی داشته باشد قرارداد هوشمند نیز از این قاعده مستثنا نیست و امکان دارد ضعفهای داشته باشد که قطعاً با تحقیقات و تلاشهای بیشتر این مشکلات نیز رفع خواهند شد در نهایت باید منتظر باشیم تا ببینیم این قرارداد علیرغم تمام ویژگیهای مثبت یا منفی که دارد چه تغییرات و تحولاتی را در آینده رقم خواهد زد.
امروزه در کشورهای مختلفی بحث استفاده از قراردادهای هوشمند (smart contract) مطرح شده است. شما به عنوان فرد یا شرکتی که میخواهید از این قرارداد استفاده کنید باید با در نظرگرفتن ویژگیهای مثبت و منفی آن تصمیم به استفاده یا عدم استفاده از آن بگیرید یکی از دلایلی که باعث میشود شرکتها، سازمانها یا افراد نتوانند در انجام معاملات خود از قرارداد هوشمند استفاده کند این است که؛ منابعی مانند: حسابداری، سیستم مالی یا … وجود دارد که خارج از این زنجیره هستند و به همین علت اکثر افراد ترجیح میدهند از قراردادهای سنتی و همان شیوه معمول استفاده کنند.
منبع: wikipedia-smartcontract
امتیاز 5.00 از 3 رای
[…] ، کاردانو ، اتم و … قابلیت برنامه نویسی و نوشتن قرارداد هوشمند بربستر خود را دارد و علاوه بر این طبق خبری که در چند ماه […]
[…] سایر رمز ارزها را انجام دهید و یا برای کنترل فعالیت های قرارداد هوشمند (توسعه دهندگان با استفاده از زبان Scilla میتوانند (زبان […]
[…] قرارداد هوشمند چیه و چطور کار میکنه؟ […]
[…] کوین سهولت در انتقال آن است و بسیاری از تراکنش ها توسط قرارداد هوشمند انجام می شود و همچنین حمایت روزافزون موسسات مالی و […]
ممنون از مطلب کاملتون
[…] این وجود، قراردادهای هوشمند، هنوز به صورت کاربردی بر روی بلاکچین کاردانو عملیاتی […]
[…] پس دهد. به نظر پیچیده میاید ولی تمام این اقدامات توسط قراردادهای هوشمند به طور خودکار انجام […]